چرا فرزند نوجوانم دمدمی مزاج شده است؟ + 6 راهکار به والدین

اینکه نوجوان یک لحظه بخندد و یک لحظه گریه کند، چندان غیرطبیعی نیست و شاید به عنوان والد، چنین رفتارهایی را از فرزند نوجوانتان زیاد دیده باشید. چنین تغییرات سریعی در بیشتر مواقع رفتاری طبیعی در دوره نوجوانی محسوب می شوند. اما گاهی علائمی هشداردهنده برای مشکلی جدی‌تر هستند. مرکز مشاوره یاسان در این مطلب علل تغییرات مود یا خلق‌وخو در دوران نوجوانی را بررسی کرده است:  

دلایل تغییرات خلقی در نوجوانان

نوجوان به دلایل زیادی ممکن است از لحاظ احساسی دچار بالا و پایین‌های شدید شود. آگاهی از علت‌های دمدمی مزاج بودن نوجوان باعث می‌شود نگاه واقع بینانه‌تری به عنوان والد نسبت به وضعیت فرزند نوجوان‌تان داشته باشید و راحت‌تر بتوانید این مسئله را مدیریت کنید.

1. تغییرات هورمونی: شاید بتوان تقصیر اصلی تغییرات مود در دروه نوجوانی را به گردن بیولوژی انداخت. تغییرات قابل توجهی در نوع ترشح هورمون‌ها و سطح ترشح آنها در دوران بلوغ رخ می‌دهد که بر خلق و خوی نوجوان تحت تاثیر قابل‌توجهی دارد. وقتی نوجوان بالغ می‌شود، احساساتی مثل بی‌قراری، ناراحتی و ترس‌های عمیقی را تجربه می‌کند؛ و ‌این احساسات یکی از دلایل مودی شدن رفتارهای فرزند نوجوان‌تان است.

مطلب مرتبط:

2. شکل‌گیری هویت: تلاش نوجوان برای هویت‌یابی هم می‌تواند یکی از دلایل تغییرات ناگهانی خلق و خو در فرزند شما باشد. نوجوانان در جست وجوی هویت، باورها و اهدافی مستقل از والدین‌شان هستند. این فرآیند گاهی نوجوان را پریشان می‌کند و باعث می‌شود رفتارهای خشن و خشمگینانه از خود نشان دهد.

3. کشف خود: نوجوان در فرایند تغییراتی که در وجودش رخ می‌دهد این سوال را از خودش می‌پرسد که "من کیستم؟ " برای پاسخ دادن به این سوال ممکن است چیزهای مختلفی را امتحان کند که به نظر ما دم دمی مزاجی به نظر برسد. از این شاخه به آن شاخه شدن هم به همین دلیل در دوره نوجوانی اتفاق می‌افتد.

4. استقلال طلبی باعث می‌شود نوجوانان احساسات متفاوتی را تجربه کنند. ممکن است احساس ناراحتی، ترس یا تنهایی کنند اما در عین حال خوشحال هم باشند که آزادی قابل توجهی به دست آورده‌اند. این احساسات شدید، منجر به تغییرات سریع خلق و خو در نوجوانی می‌شود.

مطلب مرتبط: چقدر باید به فرزند نوجوانم استقلال بدهم؟

5. استرس هم عاملی دیگر برای بروز رفتارها و احساسات مودی نوجوانان است. مدرسه، یکی از عوامل استرس است؛ نگرانی درباره درس‌ها، تکالیف، امتحانات و رابطه با معلم‌ها و همکلاسی‌ها همه باعث ایجاد استرس می‌شود. اگر استرس فرزند شما از این موضوع ناشی می‌شود، سعی کنید کلاس‌های فوق برنامه نوجوان را کم کنید و اگر وظیفه زیادی در خانه و برای کمک به شما دارد، آن را هم تا حد امکان کاهش دهید تا بتواند با آرامش خیال بیشتری به تکالیف مدرسه‌ برسد.

مطلب مرتبط: چرا باید اضطراب در دوره نوجوانی کنترل شود؟

6. زندگی اجتماعی نوجوانان یکی دیگر از موارد مهم و تاثیرگذار است. نوجوانان نیاز دارند در گروه‌های دوستی پذیرفته شوند. بدون این نوع از حمایت‌های عاطفی، تغییرات مود به راحتی پیش می‌آید. فقدان حمایت اجتماعی، تغییر دوستان، مورد قلدری واقع شدن یا قلدری کردن هم می‌تواند باعث تغییر در خلق و خوی فرزند نوجوان شما شود.

مطلب مرتبط: چکار کنیم تا نوجوان قربانی زورگیری در فضای مجازی نشود؟ + مصادیق قلدری اینترنتی

7. شبکه‌های اجتماعی هم تاثیر زیادی در شکل گیری تصور نوجوان از خودش دارند. تحت تاثیر شبکه‌های اجتماعی نوجوان تلاش می‌کند ظاهر و قیافه‌ای مورد قبول داشته باشد، در غیر این صورت او دچار اضطراب اجتماعی می‌شود و تغییرات احساسی عمیق‌تری را تجربه می‌کند.

مطالب مرتبط:

 

4 علت خود زشت پنداری در نوجوانان + روش صحیح برخورد والدین

 

قوانینی که نوجوانان در فضای مجازی باید رعایت کنند! + تست اعتیاد به فضای مجازی

 

چگونه نوجوان را از گوشی دور کنیم؟ + تست اعتیاد به گوشی

 

راهنمای والدین برای استفاده نوجوان از اینستاگرام 

 

 

6 رفتار غلط والدین که موجب تاثیر منفی فضای مجازی بر نوجوان‌ می‌شود!

 

8. تغییرات عصب شناختی: نوجوانان با شرایط خاص، بیشتر از بقیه دچار تغییر مود یا خلق و خو می‌شوند. مثلا نوجوان مبتلا به طیف اوتیسم بیشتر از بقیه چنین حالت‌هایی را تجربه می‌کند.

9. افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلالات اضطرابی از جمله اختلال هایی هستند که در دوره نوجوانی بروز پیدا می‌کنند و موجب تغییرات خلق و خو در نوجوان می‌شوند. خوشبختانه این اختلالات قابل درمان هستند.

مطلب مرتبط:چگونه افسردگی را در نوجوانان تشخیص دهیم؟ + تست

شیوه برخورد والدین با نوجوان دمدمی مزاج

• خونسردی خودتان را حفظ کنید: بالا بردن صدا و رفتارهای پرخاشگرانه شرایط را بدتر می‌کند. با آرامش اما قاطعیت با نوجوان برخورد کنید.

مطلب مرتبط: وقتی از فرزندمان عصبانی هستیم، چه کار کنیم؟

• حواستان به خواب نوجوان باشد: نوجوانی که خیلی خسته باشد یا کمبود خواب داشته باشد، نمی‌تواند هیجاناتش را کنترل کند. یکی از دلایلی که نوجوانان مشکلات خواب دارند، بردن موبایل به تختخواب است. در خانواده قانون بگذارید که نوجوان نمی‌تواند یک ساعت قبل از خواب گوشی استفاده کند. بهتر است گوشی را تا فردا صبح به شما تحویل دهد.

• نوجوان را تشویق به ورزش کنید: ورزش به طور طبیعی موجب بهبود خلق و خو می‌شود. نوجوان را تشویق کنید که روزانه حداقل 20 دقیقه ورزش کند. ورزش نه تنها استرس را کاهش می‌دهد بلکه هورمون‌هایی مثل اندروفین تولید می‌کند که باعث بهبود خلق و خو می‌شود.

• رژیم غذایی سالمی در خانواده داشته باشید: صبحانه خوردن، کم کردن مصرف کافئین و کاهش شکر از جمله مواردی هستند که باعث می‌شود نوجوان احساس بهتری داشته باشد. درباره اهمیت رژیم غذایی سالم با نوجوان صحبت کنید و خودتان هم غذاهای سالم را در خانه تهیه کنید.

مطلب مرتبط: آموزش سبک زندگی به نوجوانان

• شرایط را برای بروز خلاقیت فراهم کنید: نوجوان را تشویق کنید، فعالیت‌های خلاقانه مثل هنر، نویسندگی، موسیقی، تئاتر و رقص را تجربه کند. اگر امکانش را دارید، او را در کلاس‌های فوق برنامه‌ای که از آنها لذت می‌برد ثبت نام کنید.

مطلب مرتبط: چرا نوجوانان باید در فعالیت‌های فوق برنامه شرکت کنند؟

• با نوجوان صحبت کنید: نوجوان به حضور و حمایت شما نیاز دارد. حتی اگر گاهی تندی می‌کند سعی کنید به او نزدیک بمانید و هر طور که می‌توانید حمایت خود را از او اعلام کنید اما نصیحت و توصیه‌های اخلاقی را کنار بگذارید چون نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه روابط شما را بدتر هم می‌کند.

چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کنید؟

اگر احساس کردید رفتارها و واکنش‌های فرزندتان بیشتر از تغییرات شدید خلق و خو و دمدمی مزاجی است حتماً با یک روانشناس متخصص نوجوان صحبت کنید. روانشناس با محیط امنی که ایجاد می‌کند باعث می‌شود مکانیسم‌های سلامت روان در فرزند شما عملکرد بهتری داشته باشند و در نهایت به شما و فرزند نوجوان‌تان کمک می‌کند تا این چالش را راحت‌تر پشت سر بگذارید.

شیوه دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان نوجوان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.