میسوفونیا چیست؟ + علل و عواقب آن در نوجوانان

میسوفونیا پدیده‌ای است که باعث بروز احساسات و واکنش‌های شدید فرد نسبت به صداهای خاص و محرک می‌شود. صداهایی که فرد با شنیدن آنها دچار احساس خشم، اضطراب یا انزجار شدید می‌شود. این احساسات آنق‌قدر قوی هستند که حتی گاهی فرد قادر به کنترل آنها نیست. در واقع میسوفونیا یک واکنش احساسی غیرمعمول، قوی و منفی به صداهای خاص است.

میسوفونیا در افرادی که دچار آنها هستند به شیوه‌های متفاوت بروز می‌کند. یعنی ممکن است برخی افراد  فقط نسبت به یک صدای واکنش شدید نشان دهند یا به چند صدا این احساس را داشته باشند. همچنین نوع واکنش و شدت واکنش افراد به این نوع صداها نیز متفاوت است. در بدترین حالت فرد ممکن است نتوانند کارهای خاصی را انجام دهد یا در محیط‌های خاصی حضور یابد. در ادامه اين مطلب مرکز مشاوره ياسان اطلاعات بيشتری از میسوفونیا در اختیار شما قرار می دهد.

چرا نوجوانان بیشتر تحت تاثیر میسوفونیا قرار می‌گیرند؟

میسوفونیا هر کسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما این موضوع در زنان شایع‌تر است. تحقیقات نشان می‌دهد 55 تا 83 درصد زنان با شدت‌های متفاوت دچار میسوفونیا هستند.

میسوفونیا از سه سالگی در افراد بروز پیدا می کند اما تحقیقات نشان می‌دهد علائم میسوفونیا بیشتر از سال‌های اولیه نوجوانی در فرد ایجاد می شود.

یکی از دلایل ابتلای نوجوانان به میسوفونیا مربوط به عدم رشد کامل سیستم پردازش منطقی مغز در دوران نوجوانی است. بر همین اساس نوجوان توانایی تصمیم‌گیری و تحلیل درست وقایع را ندارد، پس در درون خود احساس انزجار بیشتری را نسبت به صداهای محرک تجربه می‌کند و رفتارهای هیجانی بیشتری از خود بروز می‌دهد.

مطلب مرتبط: 9 تغییر جسمی و روحی دوره نوجوانی + آسیب‌های دوران بلوغ

تفاوت میسوفونیا در نوجوانان با بزرگسالان در این است که نوجوان نسبت به صدای والدین ( به ویژه مادر)، یکی از اعضای خانواده یا گروه همسلان در مدرسه حساس می‌شود. در واقع میسوفونیا به نوعی واکنش خشم و پرخاشگری به کسانی است که نوجوان آنها را مسئول اضطراب و مشکلات خود می‌داند.

مطلب مرتبط: هنگام پرخاشگری نوجوان چه کار کنیم؟ + تست سنجش پرخاشگری در نوجوان

برخی از نوجوانان مبتلا به میسوفونیا هم معتقدند که دیگران عمداً صداها را برای آزار دادن آنها تولید می‌کنند.

چه چیزی شدت میسوفونیا را در نوجوان افزایش می‌دهد؟

• نداشتن رابطه خوب با والدین

• استرس و اضطراب

• افسردگی

• طلاق والدین

• دعواهای شدید والدین

• خشونت خانگی

• بروز یک حادثه ( فوت یک عزیز)

مطالب مرتبط: 

چگونه افسردگی را در نوجوانان تشخیص دهیم؟ + تست

 

چرا باید اضطراب در دوره نوجوانی کنترل شود؟

عواقب میسوفونیا در نوجوانان

1. کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس

2. مشکل در روابط اجتماعی

3. احساس تنهایی (به دلیل اجتناب از موقعیت‌هایی که ممکن است صدای محرک وجود داشته باشد)

4. آزار اذیت از سوی همسلان و دیگران

5. ناتوانی در انجام برخی از امور روزانه

6. خودآزاری و خودکشی

مطالب مرتبط:

14 علت خودزنی با تیغ در نوجوانان + نحو برخورد صحیح والدین

چگونه اعتماد به نفس نوجوان خود را تقویت کنیم؟

احتمال خودکشی در کدام نوجوان بیشتر است؟ + 11 راهکار به والدین

علائم میسوفونیا چیست؟

علائم میسوفونیا همان نحوه واکنش شما به صداهای محرک است و شامل سه نوع واکنش‌ می‌شود که  عبارتند از:

احساسی: بخشی از علائم صدابیزاری مربوط به بروز احساسات منفی در شماست. این احساسات گاهی بسیار شدید و انفجاری است. برخی از واکنش‌های احساسی شامل موارد زیر است:

• خشم

• اضطراب

• انزجار

• ترس

• جنون

مطالب مرتبط:

چرا دچار استرس و اضطراب می شویم؟ + بهترین راه درمان استرس و اضطراب

جسمی: علائم بدنی هنگام بروز میسوفونیا همان واکنش‌هایی دفاعی و غیرارادی است که در یک موقعیت خطرناک یا ترسناک تجربه می‌کنید. واکنش‌های جسمی شامل موارد زیر است:

• افزایش فشار خون

• فشار یا سفتی قفسه سینه

• سیخ شدن موی بدن

• افزایش ضربان قلب

• تعرق

رفتاری: پاسخ شما به صدای محرک گاهی بر اساس غریزه است. یعنی ممکن است کنترلی بر آن نداشته باشید.واکنش های رفتاری شامل موارد زیر است:

• اجتناب از موقعیت‌هایی که ممکن است در آنها صداهای محرک شنیده شود.

• ترک محیط هنگام شنیدن صدای محرک.

• واکنش‌های کلامی، مانند فریاد زدن درباره اینکه چه کسی یا چه چیزی صدا را تولید کرده است!

• واکنشهای غیرخشونت‌آمیز برای متوقف کردن صدا.

• اقدامات خشونت‌آمیز برای متوقف کردن صدا ( بروز چنین رفتارهایی نادر است).

اگر واکنش کلامی یا رفتاری فرد آن‌قدر شدید باشد که حتی به فرد فرصتی برای فکر کردن درباره ناراحت شدن دیگران ندهد در این مواقع، فرد مبتلا به میسوفونیا تشخیص داده می‌شود . معمولاً این افراد از واکنش خود دچار شرم و پشیمان می‌شوند.

انواع صداهای تحریک کننده

هر صدایی می‌تواند باعث ایجاد میسوفونیا شود. با این حال، برخی صداها بیشتر موجب تحریک فرد می‌شوند.

1. صداهای خوردن یا آشامیدن: ملچ و ملوچ کردن/ جویدن غذا یا آدامس (مخصوصاً با دهان باز)/ صدای ناشی از جویدن غذاهای خشک و سفت مثل خیار یا هویچ/ هورت کشیدن/ قورت دادن.

2. صداهای ناشی از نفس کشید: خرناس کشیدن/ فین فین کردن/ نفس عمیق کشیدن.

3. صداهای فعالیت و حرکت: ضرب گرفتن با دست یا پا/ باز و بسته کردن در خودکار/ تایپ با صدای بلند/ صدای ظروف هنگام غذا خوردن

4. صداهای ناشی از دهان: صاف کردن گلو/ سرفه کردن/ بوسیدن با صدای بلند

5. سایر: تیک تاک ساعت/ شستشوی توالت یا چکه آب/ زنگ تلفن/ صداهای حیوانات/ خش‌خش کاغذ یا پلاستیک

چه چیزی باعث میسوفونیا می‌شود؟

تاکنون علت ابتلای افراد به میسوفونیا مشخص نشده است. با این حال، علت بروز میسوفونیا احتمالاً ترکیبی از عوامل زیر است:

1. ساختار مغز: به احتمال زیاد افراد مبتلا به میسوفونیا تفاوت خاصی در ساختار و فعالیت مغز خود دارند. یکی از این تفاوت‌ها داشتن ارتباطات و فعالیت بیشتر در نواحی خاصی از مغز است.

بخشی از مغز نحوه پردازش صداها و مدیریت احساسات را کنترل می‌کند. شنوایی و احساسات بخشی از سیستم محافظتی داخل مغز شما هستند. به همین دلیل یاد می گیرید که احساساتی مانند خشم، انزجار و ترس را با موقعیت‌ها یا صداهای تهدیدآمیز مرتبط کنید.

صدای شدید و ناگهانی باعث می‌شود، به‌طور غریزی واکنش نشان دهید تا صدا متوقف شود. میسوفونیا هم بسیار شبیه به زیاد کردن صدای رادیو است. در واقع بخش آسیب‌دیده مغز در افراد مبتلا به میسوفونیا آنها را به‌طور غریزی و به اشتباه با انجام واکنش‌ها و علائم احساسی، جسمی و رفتاری به حالت حمله، دفاع یا فرار وادار می‌کند.

2. وراثت یا ژنتیک: میسوفونیا ممکن است از طریق وراثت یا جهش ژنتیکی به افراد منتقل شود.

3. سایر شرایط: میسوفونیا در افرادی با شرایط خاصی بیشتر اتفاق می افتد، از جمله:

• برخی اختلالات عصبی و مغزی: اختلال کمبود توجه - بیش فعالی (ADHD)/ اختلال طیف اوتیسم/ آسپرگر/ سندرم تورت

• مشکلات سلامت روان: اختلال افسردگی اساسی (MDD)/ اختلال وسواس اجباری (OCD)/ اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)/ اختلال شخصیت مرزی (BPD)

• شرایط یا علائم مرتبط با شنوایی: از دست دادن شنوایی/ وزوز گوش/ پر شنوایی (هایپراکوزیس)

میسوفونیا در افراد مبتلا به وسواس فکری- عملی شایع‌تر است. حدود 24 درصد از افرادی که این ویژگی را دارند، به میسوفونیا هم مبتلا هستند.

مطالب مرتبط:

آیا افرادی وسواسی درمان می‌شوند؟ + 7 توصیه به اطرافیان آنها

 

آیا شما آسپرگر هستید؟ + علائم آسپرگر + تست ارزیابی آسپرگر

چگونه میسوفونیا تشخیص داده می‌شود؟

معیارهایی علمی یا انجام آزمایشی برای تشخیص میسوفونیا وجود ندارد. اما یه متخصص با پرسیدن سوالاتی درباره آنچه تجربه می‌کنید، می‌تواند شايع‌ترين ویژگی‌های میسوفونیا را در شما تشخیص دهد.

 آیا درمانی برای میسوفونیا وجود دارد؟

اگرچه میسوفونیا هنوز به‌طور کامل و علمی شناخته نشده اما این بدان معنا نیست که اثرات آن غیرقابل درمان است. با توجه به اینکه شباهت‌ها و پیوندهایی بین میسوفونیا و اختلال وسواس فکری- عملی یا اختلال استرس پس از سانحه وجود دارد، ممکن است برخی از درمان‌های این دو اختلال بر درمان افراد مبتلا به میسوفونیا هم تاثیر داشته باشد.

البته یک متخصص روانشناس در این زمینه بهترین فردی است که به شما می‌گوید آیا روش‌های درمانی بیماری‌های مرتبط می‌تواند به بهبود علائم میسوفونیا در شما کمک کند و چه درمان‌هایی برای شما مناسب‌تر است. یک روانشناس می‌تواند در موارد زیر به شما در درمان میسوفونیا کمک کند:

• شناسایی صداهای محرک‌

• یافتن راه‌هایی برای به حداقل رساندن یا جلوگیری از صداهای محرک

• توسعه راهبردها و تکنیک‌های مقابله‌ای برای جلوگیری از واکنش‌های تکانشی به صداهای محرک

• کاهش حساسیت شما به محرک‌های موجود

راهکارهایی برای کنترل میسوفونیا

بسیاری از افراد مبتلا به میسوفونیا، می‌توانند با استفاده از فناوری یا تکنیک‌های سازگاری با این وضعیت سازگار شوند یا آن را مدیریت کنند. برخی از این موارد عبارتند از:

• استفاده از ایرپلاگ (نوعی گوشی عایق صدا)، هدفون یا هدست حذف نویز

• گوش دادن به چیزی برای متمرکز کردن فرآیندهای مرتبط با شنوایی مغز هنگام شنیدن صدای محرک

• گوش دادن به صداهای مولد نویز (به خصوص صداهای نویز سفید، صورتی یا قهوه ای)

نمونه نویز سفید

نمونه نویز صورتی

نمونه نویز قهوه ای

آیا می‌توان از میسوفونیا جلوگیری کرد یا خطر ابتلا به آن را کاهش داد؟

میسوفونیا به‌طور غیرقابل پیش‌بینی و به دلایل نامعلوم اتفاق می‌افتد. به همین دلیل، هیچ راهی برای پیشگیری یا کاهش خطر ابتلا به آن وجود ندارد.

وضیعت فرد مبتلا به میسوفونیا چگونه است؟

اگر میسوفونیا خفیف است، جایی برای نگرانی نیست؛چراکه علائم قابل کنترل هستند و شما می‌توانید واکنش‌های شدید احساسی و جسمی خود را کنترل کنید.

اما در میسوفونیا شدید، واکنش‌های احساسی و جسمی طاقت‌فرسا است و  کنترل رفتارها بسیار سخت است. شما ممکن است بدون فکر کردن، واکنش غیر ارادی و شدیدی نشان دهید. در این حالت ممکن است شما به صورت کلامی یا حتی فیزیکی به هر کسی یا هر چیزی که صدای محرک را ایجاد می‌کند، حمله کنید.

همچنین این امکان وجود دارد واکنش شما به صداهای محرک به مرور بدتر شود و حتی نسبت به صداهای  محرک جدید حساسیت پیدا کنید.

ابتلا به میسوفونیا چقدر طول می‌کشد؟

میسوفونیا یک بیماری مادام العمر است. البته این موضوع نیازمند تحقیقات بیشتر است.

چه زمانی فرد مبتلا به میسوفونیا به کمک متخصص نیاز دارد؟

میسوفونیا گاهی اوقات ناخوشایند یا آزاردهنده است اما اغلب آنقدر شدید نیست که زندگی شما را مختل کند. البته اگر علائم آن آنقدر شدید است که زندگی‌تان را مختل کرده (اعم از فعالیت‌های اجتماعی یا حرفه‌ای)، باید حتما از یک روانشناس کمک بگیرید.

چه زمانی فرد مبتلا به میسوفونیا نیازمند کمک فوری است؟

افراد مبتلا به میسوفونیا شدید، به ویژه آنهایی که دارای برخی از اختلالات روانی هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای خودآزاری یا افکار و رفتارهای خودکشی باشند. اگر چنین افکاری دارید یا  اگر مشکوک هستید، فردی در صدد آسیب رساندن به خودش است باید فوراً کمک بگیرید.

دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان نوجوان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.