تاثیرات مثبت و منفی بازی های ویدئویی بر نوجوانان

دیدن فرزند نوجوان تان در حالی که بیشتر وقتش را صرف بازی های رایانه ای می کند، قطعاً نگران کننده است. در این مقاله علاوه بر تأثیرات منفی و مثبت بازی‌های ویدئویی بر نوجوانان، به برخی از نشانه‌های اعتیاد به بازی‌های ویدئویی و راهکارهایی برای مدیریت آن اشاره می شود.

تاثیرات مثبت بازی های رایانه ای بر نوجوانان

1. تقویت عملکردهای شناختی: برخلاف تصور رایج، بازی های ویدیویی می تواند برخی از مهارت های شناختی فرزند شما مانند تمرکز، پردازش بصری، حافظه، استدلال و ادراک را افزایش دهد. طبق تحقیقات انجام شده درباره اثرات مثبت بازی های یارانه ای، مشخص شد، این گونه بازی‌ها درست مانند برخی از دوره‌های آموزشی موجب بهبود توانایی تفکر بازکنان در ابعاد مختلف می شود.

2. هماهنگی چشم و دست: تحقیقات نشان می دهد بازی های ویدئویی به ویژه بازی هایی با موضوع تیراندازی موجب ارتقای مهارت های هماهنگی فضایی، بصری و چشم و دست می شود. به عنوان مثال، بازیکن برای موفقیت در بازی باید موقعیت، سرعت، هدف، جهت و موارد دیگر را بررسی کند. کسب این مهارت نقش موثری بر آموزش و توسعه شغلی فرد دارد؛ زیرا قدرت مهارت‌های فضایی موجب کامیابی فرزند شما در رشته های ریاضی و مهندسی می شود.

 3. دقت و تفکر سریع: سرعت بالا در بازی های رایانه ای، گیمرها را آماده می کند تا در کسری از ثانیه تصمیمات هوشمندانه بگیرند. همچنین، آنها برای مقابله با تغییرات غیرمنتظره در بازی نیاز به توجه زیادی دارند.

4. واکنش سریع: در بازی های کامپیوتری، حرکت مداوم دست ها بر روی ماوس، صفحه کلید یا کنسول بازی باعث افزایش سرعت واکنش نوجوان در وضعیت های متفاوت می شود.

5. توانایی حل مسئله: بازی‌های ویدئویی به نوجوانان در توسعه مهارت‌های حل مسئله کمک می کند؛ زیرا در حین انجام بازی‌های ویدئویی استراتژیک، نوجوان یاد می گیرد برای موفقیت در بازی چگونه باید مشکلات و مسائل را پشتر سر بگذارد.

6. بهبود خلق و کاهش اضطراب: بازی هایی رایانه ای مانند پرندگان خشمگین (انگری برد) یا جواهرات (جولز) به دلیل سادگی، موجب آرامش و بهبود خلق می شوند. این بازی ها همچنین به نوجوان یاد می دهند که چگونه با شکست کنار بیاید.

7. افزایش هوش: تشویق و تحسین نوجوانان به خاطر تکمیل یک پازل یا انجام یک بازی ویدئویی، هوش آنها را افزایش می دهد.

8. افزایش مهارتهای اجتماعی و همدلی: بازی های ویدئوییِ آموزشی و اجتماعی، علاوه بر آموزش مهارت های تعاملی، همدلی را در نوجوانان افزایش می دهد.

تأثیرات مثبت بازی های رایانه ای بر رفتار و افکار نوجوان، به بازی هایی بستگی دارد که نوجوان شما انتخاب می کند. قطعاً بازی های خشونت آمیز و دارای صحنه های جنسی بیشتر تاثیرات منفی دارد تا مثبت.

تاثیرات منفی بازی های رایانه ای بر رفتار نوجوانان

تاثیرات بد بازی های ویدئویی بر سبک زندگی نوجوانان و رفتار  و افکار آنها، بیشتر به میزان زمان و محتوای بازی مربوط می شود. در ادامه به برخی از تاثیرات منفی بازیهای رایانه ای بر نوجوانان اشاره شده است:

1. پرخاشگری در نوجوانان: یکی از مضرترین اثرات بازی های ویدئوییِ خشن، افزایش پرخاشگری در نوجوانان است. طبق تحقیقات انجام شده قرار گرفتن در معرض بازی های ویدئویی خشونت آمیز یک عامل اصلی در افزایش رفتار پرخاشگرانه است؛ به طوری که این گونه بازی ها حساسیت نوجوان را نسبت به خشونت کاهش می دهند و رفتارهای خشونت آمیز را برای آنها عادی می کند.

مطلب مرتبط: هنگام پرخاشگری نوجوان چه کار کنیم؟

2. اعتیاد به بازی: اگرچه هنوز به طور رسمی اعتیاد به بازیهای ویدئویی به عنوان اختلال طبقه‌ بندی نشده است اما یکی از موضوعات جدی در محافل پزشکی اصطلاح «بازی بیمارگونه» یا اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری است؛ چرا که نشانه های اختلالاتی مانند اضطراب، بی خوابی، انزوای اجتماعی و افسردگی در گیمرهایی که به بازی رایانه ای اعتیاد پیدا کرده اند، مشاهده شده است.

مطالب مرتبط: 

چگونه افسردگی را در نوجوانان تشخیص دهیم؟ + تست

 

چرا باید اضطراب در دوره نوجوانی کنترل شود؟

3. افت تحصیلی: انجام بازی های ویدیویی برای ساعات طولانی بر عملکرد تحصیلی نوجوان شما تأثیر منفی می گذارد.

مطلب مرتبط: چگونه نوجوانان را به درس خواندن تشویق کنیم؟

4. تاثیرات مضر بر سلامت: اختصاص زمان زیاد به بازی های رایانه ای تاثیرات نامطلوبی بر سلامت نوجوان شما دارد؛ زیرا او به جای ورزش و فعالیت بدنی، زمان بیشتری را به بازی های مجازی می گذراند. این موضوع  خطر چاقی در دوران نوجوانی را افزایش می دهد. البته گاهی نوجوان به دلیل اعتیاد به انجام بازی ویدیویی خوردن وعده های غذایی را فراموش می کنند یا از خواب خود می کاهند. همچنین تابش دائمی نورصفحه در طولانی مدت به بینایی فرزند شما آسیب می رساند.

مطلب مرتبط: انواع اختلال خوردن در نوجوانان + علل، راههای تشخیص و درمان

چگونه استفاده نوجوان از بازی های رایانه ای را مدیریت کنیم؟

شما به‌ عنوان پدر یا مادر می‌توانید با انجام برخی کارهایی که در ادامه می آید اثرات منفی بازی‌های ویدئویی بر رفتار نوجوان کاهش دهید:

1. محتوا و درجه بندی بازی های ویدئویی که نوجوان شما انجام می دهد را بررسی کنید و از آنها آگاه باشید.

2. هیچ یک از تجهیزات بازی ویدیویی را در اتاق خواب فرزند خود نصب نکنید.

3. محدودیت هایی را برای مدت زمان و تعداد دفعاتی که نوجوان شما می تواند بازی کند، تعیین کنید.

4. میزان استفاده از تلویزیون، اینترنت و بازی های ویدئویی را تحت نظر داشته باشید.

5. با فرزندتان درباره احساسات و مشاهداتش در بازی هایی که انجام می دهد صحبت کنید. مثلاً چه چیزی باعث این همه علاقه تو به بازی ویدئویی میشه؟ یا چه چیزی تو این بازی برای تو جذاب تره؟

6. با والدین دیگر هم صحبت کنید تا اطاعات تان درباره بازی های ویدئویی بیشتر شود و بهتر بتوانید علاقه بچه ها به بازی های رایانه ای را درک کنید.

7. برای فرزندتان الگوی خوبی باشد و زمان استفاده خودتان از شبکه های اجتماعی و رسانه های دیجیتال را محدود کنید.

مطلب مرتبط: 6 رفتار غلط والدین که موجب تاثیر منفی فضای مجازی بر نوجوان‌ می‌شود!

8. با نوجوان خود درباره جنبه های مختلف بازی های دیجیتال مانند تاثیرات منفی قرار گرفتن بیش از حد در معرض نمایشگرها و استفاده متعادل از آنها صحبت کنید.

مطلب مرتبط: قوانینی که نوجوانان در فضای مجازی باید رعایت کنند!

9. زمانِ مختصِ خانواده داشته باشید و به فعالیت هایی بپردازید که شامل صفحه نمایش نیست. یا اینکه هر هفته یا آخر هفته با خانواده خود بیرون بروید تا از رسانه های دیجیتال فاصله بگیرید. حتی یک روز بدون صفحه نمایش در هفته می تواند به فرزندان شما بفهماند که دنیای دیجیتال همه چیز نیست.

10. اگر نوجوان شما زمان زیادی را صرف بازی می کند، باید مراقب علائم اعتیاد او باشید.

علائم اعتیاد به بازی های رایانه ای در نوجوانان

اگر احساس می کنید فرزندتان زمان زیادی را صرف بازی های ویدئویی می کند مراقب این علائم و نشانه ها باشید:

1. وابستگی زیاد: اگر نوجوان شما حتی زمانی بازی نمی کند تمام فکر و ذکرش بازی و موضوعات مربوط به آن باشد یعنی او از اعتیاد به بازی‌های ویدیویی رنج می‌برد.

2. عدم کنترل: یک معتاد به بازی های ویدئویی نمی تواند مدت زمانی را که با کامپیوتر می گذراند کنترل کند. این افراد ممکن است با قصد صرف فقط 20 دقیقه شروع به بازی کنند، اما آن را برای ساعت ها طول دهند.

3. انزوا و جامعه گریزی:  نوجوان شما ماندن در خانه و بازی کردن را به بیرون رفتن یا گذراندن زمان باکیفیت با دوستان ترجیح می دهد.

4. خرید افراطی تجهیزات: فرزندتان، پول تو جیبی خود را صرف خرید اقلام بازی های رایانه ای می کند؛ به طوری که مداوم نرم‌افزارها و لوازم جانبی سخت‌افزاری را ارتقا می‌دهد بدون اینکه به هزینه‌های ناشی از آن فکر کند.

5. حالت تدافعی و پرخاشگرانه: اگر وقتی از فرزندتان درباره زمانی که صرف بازی رایانه ای کرده است، سؤال می کنید، به تندی واکنش نشان می دهد. این یعنی یک جای کار می لنگد! به خصوص اگر به نظر برسد که فرزند نوجوان تان  نگران طرد شدن از سوی دوستان و خانواده نیست.

اگر نوجوان شما به بازی های ویدئویی، رایانه ای یا دیجیتال معتاد شود، رفتار او به شدت تغییر می کند. اگر فرزندتان دو یا سه مورد از الگوهای رفتاری بالا را نشان دهد، شما باید مداخله کنید.

راهکارهایی برای مقابله با اعتیاد به بازی های ویدئویی در نوجوانان

اعتیاد به بازی های رایانه ای باید مانند هر اعتیاد دیگری درمان شود. در پایان چند راهکار برای مقابله با اعتیاد نوجوانان به بازی های ویدئویی آورده شده است:

1. با فرزند نوجوان خود حرف بزنید: به نوجوان خود کمک کنید رفتار اعتیادگونه خود به بازی کردن را تشخیص دهد.  او ممکن است سرسختانه این موضوع را انکار کند اما شما امید و صبر خود را از دست ندهید. به فرزندتان بگویید چقدر نگران هستید وقتی می بینید او ساعات طولانی را صرف بازی می کنند. سعی کنید او را پیش داوری نکنید؛ چراکه شاید احساس خجالت کند.

2. زمان بازی را محدود کنید: برای خلاص کردن نوجوان از این مسئله، کنسول بازی یا کامپیوتر را از او نگیرید. این کار ممکن است او را تشویق کند تا خارج از خانه به بازی ادامه دهد. این وضعیت می تواند بیشتر دردسرساز شود. در عوض محدودیت های زمانی برای بازی تعیین کنید. هر روز زمانی را برای انجام بازی رایانه ای اختصاص دهید اما به تدریج از زمان آن بکاهید.

اگر شما تجهیزات بازی رایانه ای را برای نوجوان خود فراهم کرده اید، پس این  وظیفه شماست که نوع بازی و مدت زمان بازی را هم تحت نظر داشته باشید. نیاز نیست با فرزندتان مخالفت کنید و یا او را از انجام کاری که دوست دارد باز دارید. در عوض، سعی کنید برای رشد کلی او در زندگی، فعالیت های سازنده دیگری را در برنامه روزانه او بگنجانید.

فرزندتان را تشویق کنید که به برنامه پایبند باشد و خودتان نیز با کنار گذاشتن لپ تاپ و تلفن هوشمند، نقش الگوی مناسب را برای او داشته باشید.

3. با یک روانشناس نوجوان مشورت کنید: اگر تلاش های شما نتیجه نداد، فرزند نوجوان تان را نزد یک درمانگر ببرید. مشاوره به مسیر بهبودی منتهی می شود.

باتوجه به اینکه رفتارها و برخوردهای روزانه­ شما شخصیت و رفتار فرزندتان را شکل می‌دهد، وظیفه شما به عنوان پدر یا مادر چالش بر انگیز است. این وظیفه به عشق، از خود گذشتگی، اختصاص دادن وقت و توجه زیاد نیاز دارد و شما در این مورد استحقاق هر گونه کمک و تشویقی را دارید. طرح "کوچینگ والدین" نیز بر همین اساس توسط مرکز مشاوره یاسان اجرا می شود. برای اطلاع از طرح کوچینگ والدین کلیک کنید.

با وجود بهترین تلاش های والدین برای شناخت نوجوان خود، برخی اوقات به نظر می رسد مشکلات نوجوان شان برای آنها غافلگیر کننده است. در مواجهه با مشکلات جدی تر رفتاری و هیجانی (مانند رفتارهای پرخطر غیر قابل کنترل و یا افسردگی) باید حتماً از روانشناس متخصص نوجوان کمک بگیرید. برای رزرو وقت مشاوره و ارزیابی کلیک کنید.

همچنین می توانید مهارت های فرزندپروری خود را با خواندن کتاب های روانشناسی در زمینه کودک و نوجوان یا حضور در کارگاه های مرتبط  ارتقا دهید.

شیوه دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان نوجوان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.