چگونه نوجوانان را به درس خواندن تشویق کنیم؟

موسس و مدیر مرکز مشاوره یاسان با بیان اینکه در شرایط فعلی نوجوانان انگیزه درس خواندن کمی دارند و در مقابل والدین بجای آنها نسبت به درس خواندن فرزندان حساس، دغدغه‌مند و نگرانند، گفت: تا زمانی که این نگرانی نسبت به درس خواندن نوجوان در والدین وجود داشته باشد، بی‌انگیزگی برای درس خواندن نیز در نوجوان ادامه پیدا می‌کند چراکه والدین باید مسئولیت درس خواندن را بر عهده نوجوان گذاشته و دست از کمال‌گرایی بردارند.

دکتر آسیه اناری در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، استفاده از تلفن همراه، حضور در فضای مجازی و نداشتن انگیزه برای درس خواندن را چالش مهم امروزی والدین و نوجوانان دانست و اظهار کرد: والدین نباید نسبت به درس نخواندن نوجوانان حساس شده و اصطلاحا "حرص" بخورند، والدین تنها باید به نوجوانان در مسیر درس خواندن کمک کنند و در نهایت اجازه دهند تبعات این درس نخواندن را خود نوجوان بپردازد. در غیر این صورت حساسیت والدین برای نوجوان اهمیتی نخواهد داشت.

این مدرس و عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان انجمن ازدواج و خانواده کشور تصریح کرد: انگیزه درس خواندن باید درونی باشد و در صورتی درونی می‌شود که والدین بیشتر از نوجوان برای درس خواندن او حساسیت به خرج ندهند. والدین باید اجازه دهند نوجوان به عنوان فردی مستقل بیاموزد چگونه درس بخواند و مسئولیت درس خواندن را بپذیرد و بداند در صورت عدم مسئولیت پذیری باید تبعاتی را بپردازد.

وی همچنین این را هم گفت که والدین بدون حساسیت نسبت به درس نخواندن فرزند، باید حداقل نمره‌ای را برای او تعیین و به نوجوان گوشزد کنند که در صورت عدم کسب نمره تعیین شده، محرومیت‌هایی به عنوان تنبیه برایش اجرا می‌شود.

پیش از در اختیار گذاشتن تلفن همراه قوانینی برای نوجوان وضع کنید

این مدرس دانشگاه با اشاره به چالش حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از تلفن همراه، تاکید کرد که والدین پیش از آنکه تلفن همراه را در اختیار نوجوان قرار دهند باید قوانینی را برای استفاده از آن مشخص کنند و این در حالی است که متاسفانه اغلب والدین ابتدا تلفن همراه را در اختیار نوجوان گذاشته و سپس از حضور بیش از حد او در شبکه‌های اجتماعی و مجازی گله‌مند می‌شوند.

اناری با اشاره به لزوم وضع قوانینی برای استفاده نوجوان از تلفن همراه و حضور او در شبکه‌های مجازی، خاطر نشان کرد: برای مثال والدین باید مشخص کنند که فرزند کمتر از ۱۸ سال آنها از چه ساعتی به بعد باید تلفن همراه را تحویل دهد و آن را در اتاق خواب نبرد. اینگونه تا پاسی از شب مشغول چت کردن و حضور در فضای مجازی نخواهد شد. همچنین از جمله این قوانین می‌تواند عدم رمز گذاشتن بر روی تلفن همراه، حضور در شبکه‌های اجتماعی محدود و دسترسی والدین به اطلاعات شبکه‌های اجتماعی او باشد.

وی معتقد است که ساعات استفاده از تلفن همراه برای نوجوان باید مشخص باشد، برای مثال در روزهای تعطیل برای سنین دبستان استفاده از تلفن همراه بین دو تا سه ساعت و برای سنین دبیرستان بین چهار تا پنج ساعت باشد و در روزهای درسی و خارج از ساعات کلاس این استفاده از گوشی باید یک تا دو ساعت در روز باشد.

قرار دادن محدودیت‌هایی برای حضور نوجوان در شبکه‌های مجازی

به گفته این عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان انجمن ازدواج و خانواده کشور، به طور حتم والدین باید محدودیت‌هایی را به عنوان قوانین برای حضور نوجوانان در شبکه‌های مجازی قائل شوند، به طوری که والدین تعیین کنند استفاده از چه شبکه‌های مجازی برای نوجوان ممنوع و در صورت نصب چه شبکه‌هایی پیام‌هایشان توسط والدین کنترل می‌شود.

این روانشناس فاصله گرفتن نوجوان از خانواده و رفتن به سوی همسالان را از ویژگی‌های بارز دوران نوجوانی دانست و  گفت: انتظار اشتباهی است که والدین تصور می‌کنند باید مهم‌ترین افراد زندگی نوجوان باشند و نوجوان تمام مسائل و مشکلاتش را با آنها مطرح کند چراکه در دوران نوجوانی نقش خانواده کمرنگ می‌شود و نوجوان ترجیح می‌دهد به سوی دوستانش برود.

به گفته این مدرس دانشگاه، والدین با گذراندن وقت مثبت با نوجوان، پرهیز از توصیه، نصیحت، سرزنش، انتقاد و مقایسه نوجوان با دیگران، برقراری رابطه دوستانه با نوجوان و در عین حال حفظ قوانین خانواده و پذیرفتن نوجوان، به او فرصت می‌دهند تا دوباره آنها را همانند دوران کودکی بپذیرد، به والدین اعتماد کند و این گذار از دوستان به خانواده را طی کند.

وی با تاکید بر اهمیت رفتار والدین در گذار نوجوان از دوستان به خانواده، تصریح کرد: حتما نوجوان در دوره‌ای از خانواده دور می‌شود اما اگر والدین با نوجوان رفتار دوستانه داشته باشند، نوجوان دوباره به سمت والدین بازخواهد گشت. در مقابل اگر رفتار اشتباهی از والدین سر زند ، نوجوان برای همیشه سوی دوستانش خواهد ماند و این مهم مگر با صبوری، متانت و احترام به نوجوان محقق نمی‌شود.

والدین دوست بچه‌ها نیستند

وی معتقد است که والدین دوست بچه‌ها نیستند چراکه مرزهایی میان آنها و فرزندان وجود دارد و یک رابطه والد و فرزندی میان آنها برقرار است. این در حالی است که والدین باید با فرزندان خود همدلی کنند، به حرفهایشان گوش کنند و سعی در گذراندن وقت مثبت متناسب با سن و علائق فرزندان با آنها داشته باشند. همچنین قوانین وضع شده خانواده رابطه میان والد و فرزند را از رابطه دوستانه متفاوت می‌سازد.

به گفته اناری، هر خانواده مبتنی بر فرهنگ خود قوانینی دارد که شامل یک یا دو قانون غیر قابل مذاکره و اصلی و چند قانون محدود قابل مذاکره می‌شود و از خانواده‌ای به خانواده دیگر متفاوت است. همین قوانین است که نوع رابطه والد و فرزندی را از رابطه دوستانه متمایز می‌کند.

این روانشناس با بیان اینکه باید درباره قواینن خانواده با نوجوان به طور مشخص صحبت کرد، تاکید کرد: والدین باید نسبت به نوجوان خود همدلی داشته و وقت بگذرانند و به سخنانش فعالانه گوش دهند اما این به معنای زیر پا گذاشتن قوانین خانواده نیست. نوجوان باید بداند یک الی دو قانون خانواده غیر قابل مذاکره است و زیر پا گذاشتن آنها برایش تبعاتی خواهد داشت. در مقابل نیز چند قانون محدود قابل مذاکره وجود دارد که میتوان درباره آنها با والدین به توافق رسید.

امر و نهی دائمی و از دست رفتن جایگاه والدین

مدرس و عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان انجمن ازدواج و خانواده کشور در عین حال این را هم گفت که تعداد قوانین خانواده باید کم و قابل اجرا باشد چراکه امر و نهی دائمی به نوجوان منجر به از دست رفتن جایگاه و شخصیت والدین و عدم توجه نوجوان نسبت به قوانین خانواده می‌شود. همچنین در وضع این قوانین باید استقلال و احترام به شخصیت نوجوان را در نظر گرفت.

اناری تاکید کرد: والدین باید در عین حالی که به قوانین پای بند هستند به نوجوان حق انتخاب دهند تا در صورت انتخاب اشتباه تبعات عدم رعایت کردن قوانین را بر عهده گیرد. قوانین خانواده نباید دست و پا گیر بلکه باید انگشت شمار باشند. همچنین والدین به دور از غر زدن، انتقاد کردن، سرزنش کردن و نصیحت کردن نوجوان، قوانین خانواده را اجرا کنند.

چرا در دوران نوجوانی تمایلی به درس خواندن نداریم؟ 

گفته های دکتر آسیه اناری، عضو هیئت مدیر انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان و مدیر مرکز مشاوره یاسان  خطاب به نوجوانان درباره اهیمت درس خواندن و انتخاب رشته در دوران نوجوانی بشونید یا متن آن را از اینجــــــــــــــــــا  بخوانید:

ریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.

منبع: خبرگزاری ایسنا