اختلال خوردن معمولاً از دوران پیش از نوجوانی یا نوجوانی شروع میشود. با توجه به عوارض پزشکی جدی اختلال خوردن در نوجوانان، تشخیص و درمان آن در سریعترین زمان ضروری است؛ چراکه با تشخیص زودهنگام اختلال خوردن در نوچوان درمان مناسب و بهبودی فرزندتان از این بیماری امکان پذیر است.
هر چه اختلال خوردن در نوجوان زودتر تشخیص داده و درمان شود، احتمال بهبودی کامل او بیشتر است. با این حال اختلال خوردن در بسیاری از نوجوانان تا مراحل پیشرفته قابل تشخیص نیست؛ یکی از دلایل دیر تشخیص دادن اختلال خوردن در نوجوانان پنهان کاری آنهاست البته برخی نوجوانان یا خانواده و دوستان آنها نیز ممکن است اختلالات خوردن را انکار کنند یا حتی از علائم و نشانههای اختلال خوردن بیخبر باشند.
تشخیص نوجوان مبتلا به اختلال خوردن دشوار است؛ زیرا ممکن است وزن او "طبیعی" باشد. این درحالی است که نوجوانان حتی در وزن های به ظاهر طبیعی نیز ممکن است دچار سوءتغذیه شوند.
همچنین برخی از نوجوانان مبتلا به اختلالات خوردن در حضور دیگران به طور طبیعی غذا میخورند اما بهطور مخفیانه به طرق مختلف غذا را از معده خارج میکنند یا بیش از حد ورزش میکنند. البته گاهی نوجوان به طور پنهانی شروع به پرخوری میکند.
با انجام تست آنلاین و رایگان «تست اختلال خوردن در نوجوانان» متوجه میشوید این مسئله چقدر در فرزند شما جدی است.
انواع مختلف اختلال خوردن در نوجوانان علائم هشدار دهنده متفاوتی را ایجاد میکنند که خانواده، دوستان و حتی نوجوان باید دربار آنها آگاهی داشته باشند. شایع ترین اختلالات خوردن در بین نوجوانان شامل:
بی اشتهایی عصبی
پرخوری عصبی
اختلال پرخوری
حتی افرادی که تمام معیارهای بالینی اختلال خوردن را ندارند هم در معرض خطر جدی هستند و باید به دنبال درمان باشند.
نوجوانان مبتلا به بیاشتهایی عصبی ممکن است اقدامات شدیدی را برای اجتناب از خوردن و کنترل کمیت و کیفیت غذاهایی که میخورند انجام دهند. آنها ممکن است به طور غیرطبیعی لاغر شوند یا دائم درباره چاق بودن صحبت کنند؛ به طوری که حتی با وزن بسیار پایین هم به رژیم غذایی خود ادامه میدهند؛ زیرا تصویری مخدوش از بدن خود دارند.
مطلب مرتبط: 4 علت خود زشت پنداری در نوجوانان + روش صحیح برخورد والدین
دید تحریف شده از وزن، اندازه یا شکل بدن خود؛ در واقع خود را بیش از حد چاق میبینند حتی زمانی که بسیار وزن کم کرده باشند
دور ریختن غذا
شمارش وسواسگونه کالری یا میزان چربی در رژیم غذایی
انکار احساس گرسنگی
ورزش بیش از حد
کنارهگیری اجتماعی
تغییرات عاطفی آشکار مانند تحریک پذیری، افسردگی و اضطراب
مطالب مرتبط:
چگونه افسردگی را در نوجوانان تشخیص دهیم؟
علائم فیزیکی بیاشتهایی عصبی در نوجوانان هم عبارتند از:
کاهش وزن سریع یا بیش از حد
احساس سردی، خستگی و ضعف
نازک شدن مو
عدم وجود چرخه قاعدگی در دختران
سرگیجه یا غش کردن
نوجوانان مبتلا به بی اشتهایی روانی در نوجوانان اغلب نه تنها غذا، بلکه روابط، فعالیتهای اجتماعی و تجربیات لذت بخش را هم محدود میکنند.
پرخوری عصبی نوجوانان معمولاً همراه با دورههای غیرقابل کنترل پرخوری و رفتارهای جبرانی مانند پاکسازی از طریق استفراغ، استفاده از ملینها، تنقیه، روزه گرفتن یا ورزش بیش از حد است.. پرخوری و پاکسازی چندین بار در روز و بیشتر در ساعات عصر و شب رخ میدهد.
اغلب به دلیل اینکه تغییری در وزن نوجوانان مبتلا به پرخوری عصبی مشاهده نمیشود، تشخیص آن به سختی صورت میگیرد. علائم پرخوری عصبی شامل موارد زیر است:
خوردن مقادیر زیاد غذا بدون تغییر وزن
مخفی کردن غذا یا ظروف و بسته بندی مواد غذایی دور ریخته شده
ورزش زیاد یا روزه گرفتن
عادات یا آداب عجیب و غریب غذایی
رفتن به دستشویی بعد از غذا
استفاده از ملینها
رفتارهای بیش از حد و تکانشی
علائم جسمی پرخوری عصبی در نوجوانان شامل موارد زیر میشود:
تغییر رنگ دندانها
بوی بد دهان
درد معده
پینه یا زخم روی دست ها ناشی از استفراغ خود القایی
قاعدگی نامنظم یا عدم قاعدگی
ضعف و خستگی
اگر نوجوان سه ماه متوالی بهطور متوسط هفتهای یکبار اقدام به پاکسازی معده بعد از پرخوری کند دچار بولیمیا عصبی شده است.
اختلال پرخوری، پرخوری غیرقابل کنترل همراه با احساس شرم و گناه است. با این حال، برخلاف مبتلایان به پرخوری عصبی، نوجوانان مبتلا به اختلال پرخوری معمولاً بعد از پرخوری اقدام به پاکسازی نمیکند.
نوجوانان مبتلا به اختلال پرخوری احساس میکنند کنترلی بر رفتار خود ندارند و زمانی که گرسنه نیستند مخفیانه غذا میخورند. علائم اختلال پرخوری شامل موارد زیر است:
خوردن مقدار زیادی غذا در بازه زمانی مشخص (در عرض 2 ساعت)
مخفی کردن غذا یا ظروف و بسته بندی مواد غذایی دور ریخته شده
خوردن مخفیانه به دلیل احساس خجالت از میزان خوردن آنها
پرخوردی هنگام داشتن استرس
احساس ناتوانی در کنترل میزان غذا خوردن و بیزاری از خود بعد از آن
امتحان کردن رژیم های مختلف برای کاهش وزن
بیشتر علائم فیزیکی مرتبط با اختلال پرخوری طولانی مدت هستند، از جمله این نشانهها عبارتند از:
افزایش وزن
فشار خون بالا
دیابت
چرخه قاعدگی نامنظم
اختلالات پوستی
بیماری قلبی
مشابه پرخوری عصبی، اختلال پرخوری هم معمولاً در صورتی تشخیص داده میشود که نوجوان به طور متوسط یک بار در هفته و برای حداقل سه ماه متوالی پرخوری کند.
ترکیبی از عوامل منجر به اختلال خوردن در نوجوانان میشود مانند:
ژنتیک
مشکلات روانی
روابط خانوادگی
عزت نفس پایین
انتظارات و انتقاد والدین
تاکید جامعه برای داشتن اندامی لاغر
کمال گرایی و داشتن استانداردهای شخصی بالا
ورزشهایی که لاغری را تشویق میکند مانند باله، ژیمناستیک یا دو
مطالب مرتبط: چگونه اعتماد به نفس نوجوان خود را تقویت کنیم؟
درمان اختلالات خوردن در نوجوانان معمولاً شامل رویکردی چند رشتهای شامل پزشکی، روانپزشکی، روان درمانی، توانبخشی تغذیهای با هدف بازیابی سلامت و وزن بدن و در نهایت اصلاح رفتارهای مرتبط با خوردن و ورزش است.
به دلیل عوارض جسمانی اختلال خوردن، نوجوان در طول دوره درمان باید زیر نظر یک متخصص پزشکی باشد. در صورت وجود برخی اختلالات روانپزشکی ممکن است نیاز به استفاده از دارو باشد. شایع ترین اختلالات مرتبط افسردگی و اضطراب است.
همچنین نوجوان مبتلا به اختلالات خوردن ممکن دچار اختلالات زیر هم باشد:
ضربه روحی
رفتارهای خودآزارانه مانند بریدن یا سوزاندن بدن
مطلب مرتبط: 14 علت خودزنی با تیغ در نوجوانان + نحو برخورد صحیح والدین
مهم است همزمان با درمان اختلال خوردن در نوجوانان نسبت به شناسایی و رفع این اختلالات هم اقدام شود.
در پادکست زیر دکتر آسیه اناری ، عضو هیئت مدیر انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان و مدیر مرکز مشاوره یاسان درباره سبک درست تغذیه در دوران نوجوانان صحبت کرده است. برای خواندن متن پادکست اهمیت اصلاح سبک غذا خوردن در دوران نوجوانی کلیک کنید
با وجود بهترین تلاش های والدین برای شناخت کودک و نوجوان خود، برخی اوقات به نظر می رسد مشکلات فرزندان برای آنها غافلگیر کننده است. در مواجهه با مشکلات رفتاری و هیجانی (مانند رفتارهای پرخطر غیر قابل کنترل) باید حتماً از روانشناس متخصص کودک و نوجوان کمک بگیرید. برای رزرو نوبت مشاوره کلیک کنید.