علت و نشانه های وسواس در کودکان + تست ارزیابی آنلاین

  • هانیه لواف

    ارزیاب و استعدادیاب کودک

    تاریخ آخرین بروزرسانی ۱۴۰۳/۰۴/۲۴

علت و نشانه های وسواس در کودکان + تست ارزیابی آنلاین

وسواس بیماری ناتوان کننده ای است که در نسلهای متوالی یک خانواده به صورت مورثی تکرار می شود. مشخصه اصلی این مشکل، افکار مزاحم و تکراری است که با اضطراب فراوان به سراغ فرد می آید.نگرانی زیاد درباره رخ دادن اتفاق بد و ناگوار، تکرار کردن کلمات یا عبارات، عدم اعتماد و خودناباوری، تمیز کردن بیش از حد، چک کردن های مکرر، شستن مرتب دست ها، کندن مو یا پوست، برخی از افکار و اعمال وسواس درکودکان است.

کودک وسواسی سعی می کند اعمال خاصی را انجام دهد تا این افکار تکراری دست از سرش بردارند، اما این اعمال، خود موجب افزایش افکار مزاحم می شوند، بنابراین اضطراب کودک بیشتر شده و وسواس نیز شدت بیشتری پیدا می کند. یک فکر مزاحم و تکراری ممکن است مرگ مادر یا پدر باشد. این فکر اضطراب فراوانی به همراه دارد. در این حالت کودک سعی می کند با کارهای خاصی مثل شمردن گل های قالی اضطرابش را کم و موضوع مرگ مادر را فراموش کند.

 

آیا فرزندم وسواس دارد؟

برای اینکه بدانید فرزندتان دچار وسواس فکری و عملی است یا خیر توصیه می کنیم، از طریق لینک زیر تست ارزیابی وسواس در کودکان و نوجوانان را به طور رایگان انجام دهید:

 

 

تفاوت وسواس کودکان با وسواس بزرگسالان چیست؟

وسواس در کودکان همانند وسواس در بزرگسالان است ولی غالبأ تشخیص و درمان نمی شود. ویژگی وسواس کودکانه این است که کودکان بر خلاف بزرگسالان به بی ‌اساس بودن افکار یا رفتار خود آگاهی ندارند.

 بروز رفتارهای وسواسی در کودکان نسبت به بزرگسالان کمی پیچیده تر است؛ زیرا کودکان قادرند خیلی ماهرانه افکار و رفتارهای وسواس گونه خود را مخفی نگه دارند.  به همین دلیل شناخت نشانه‌های وسواس در کودکان می تواند به والدین در تشخیص کمک زیادی کند. برای مثال بعضی از بچه ها عادت دارند وقتی از خیابان رد می شوند با پا به اتومبیل های اطراف خود ضربه بزنند؛ چون تصور می کنند اگر این کار را انجام ندهند، به والدین شان آسیب خواهد رسید. در واقع فکر وسواسی آسیب به والدین، خود را به صورت عمل وسواسی یعنی ضربه زدن به اتومبیل نشان می دهند.

 

کدام کودکان بیشتر دچار وسواس فکری عملی می شوند؟

بچه هایی که استرس دارند یا زندگی شان با تغییرات بزرگ و ناگوار مثل استرس امتحان، اختلافات خانوادگی، انزوای اجتماعی یا مصیبت بزرگ همراه بوده است، بیشتر دچار مشکل وسواس می‌شوند.

 

عوارض وسواس فکری عملی در کودکان

معمولاً کودکان دچار وسواس فکری – عملی خیلی نگران و آشفته هستند و می ترسند دیگران فکر کنند آنها دیوانه‌اند. علاوه براین عوارض وسواس در این کودکان با اختلالات و مشکلات زیر همراه است:

  1. ترس

  2. استرس

  3. افسردگی

  4. بی قراری

  5. خواب ناکافی

  6. احساس خجالت و شرمندگی

  7. مشکلات اجتماعی

  8. میل به تنهابودن

  9. کندی در انجام تکالیف

  10. افت تحصیلی

  11. تمسخر توسط همسالان

  12. آسیب به عزت نفس و خودباوری کودک

  13. پرخاشگری کودک هنگامی که والدین بخواهند رفتارهای وسواسی را کنترل کنند

  14. گاهی خانواده و اطرافیان، کودک را به عنوان فردی تنبل و مایه زحمت می شناسند

  15. کودکان در هر مرحله از رشد مهارتهای متفاوتی را می آموزند اما وسواس مانع کسب این مهارتها می شود

 

 علت وسواس در کودکان چیست؟

  • مسائل ژنتیکی

  • روش های تربیتی والدین

  • اضطراب مادر

  • کمال گرایی کودک

  • ویژگی های خانوادگی

  • نابهنجاری كاركرد سیستم عصبی

  • آشفتگی های خلقی

اعضای خانواده و مدرسه باید به این نكته توجه كنند كه بروز این گونه افكار و اعمال به هیچ عنوان تقصیر كودك نیست و كاملاً با افكار عادی كودك تفاوت دارد. برای مثال كودكی كه فكر باز بودن شیرگاز او را به ستوه آورده است، بارها و بارها با امتحان كردن شیر گاز سعی می كند اضطراب و تشویش خود را كاهش دهد و یا كودكی كه نگران كثیف بودن دستهایش است، ممكن است چندین بار دستهای خود را بشوید تا حدی كه پوست دستهایش حساس و قرمز شوند یا كودكی كه از درست بودن مشق ها و امتحانش شدیدأ مضطرب است، ممكن است بارها و بارها آن را پاك كند و دوباره بنویسد.

 

چگونه از بروز وسواس در کودکان جلوگیری کنیم؟

تلاش کنید تا جوی آرام و ایمن برای فرزندان خود فراهم کنید. سخت گیریهای مکرر، کمال طلبی والدین و داشتن انتظارات بالاتر از سطح سن کودک، گذشت نکردن در برابر خطاهای کودک، تنبیه های شدید بدنی و وجود جو مستبدانه و انعطاف ناپذیر، ریشه های وسواس در کودک را آبیاری می کند.

از کودک خود انتظارات فراتر از حد توان و رشد عقلی آنها نداشته باشید و در برابر خطاهای کودک غیرمنعطف و تنبیه گر بر خورد نکنید.

درمان وسواس در کودکان

معمولا وقتی کودکی دچار وسواس می شود، می توان رد پای وسواس را در والدین یا دیگر افراد بزرگسال مهم زندگی کودک مشاهده کرد. ممکن است پدر یا مادر، پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهر، برادر یا یک بزرگسال نزدیک که روی کودک تاثیر می گذارد دچار وسواس باشد. در این صورت هم با اوامر و دستورات وسواسی اش کودک را به رفتار وسواسی سوق دهد و هم با الگو برداری ناهشیار کودک این رفتارها در او تقویت شوند.

قبل از هر اقدامی لازم است اضطراب والدین به ویژه مادر برطرف شود. تا زمانی که والدین دچار اضطراب باشند، هرگونه درمانی برای برطرف کردن اضطراب و وسواس کودک بی فایده است و گاه ممکن است اثر معکوس داشته باشد؛ یعنی تلاش برای بهبودی وسواس کودک منجر به بدتر شدن رفتار و افکار وسواسی شود. کودکان در سنین پیش از دبستان از رفتار والدین تقلید و سعی می کنند هرچه بیشتر شبیه والدین خود باشند.

وجود نزاع و تنش در خانواده و عدم وجود امنیت روانی و صمیمیت در خانواده سبب اضطراب در کودک می شود و در صورت مستعد بودن کودک به وسواس، کودک با رفتارهای وسواسی تلاش می کند تا اضطراب اش را کاهش دهد. زمانی که کودکی دچار مشکل وسواس می شود، والدین او باید به این نکات توجه داشته باشند:

  • رفتار فرد کودک وسواسی می تواند برخی مواقع ناامیدکننده باشد، در حالی که کودک نمی خواهد مشکل ساز باشد. در واقع والدین باید بدانند وسواس اختلالی است که کودک در ایجاد آن هیچ گونه نقش و مسئولیتی ندارد. باید وسواس به عنوان اختلالی تصور شود که بر کودک تحمیل شده و او قربانی این بیماری است.

  • حمایت والدین کودک در فرایند درمان بسیار مهم است. به طور کلی هر چه بیمار کم سن تر باشد، مشارکت والدین در درمان این بیماری باید جدی تر باشد.

  • باید کوچک ترین بهبود کودک را تشویق کرد. در این صورت، روند درمان سریع تر پیش رفته، افکار و رفتارهای آزاردهنده کودک بتدریج از بین خواهد رفت.

  • والدین کودکان وسواسی باید سعی کنند تا حد امکان محیط خانه را آرام نگه دارند تا کودک سختی ها و چالش های درمان را راحت تر پشت سر بگذارد.

  • اضطراب و پریشانی والدین به هیچ وجه نمی تواند برای کودک وسواسی مفید و کمک کننده باشد.

  • هرگز آنها را به خاطر عادت یا وسواسی که دارند مسخره نکنید.

  • هرگز کودک خود را ترغیب نکنید عادت یا رفتار وسواس آمیزش را به این دلیل که فقط به او آرامش می دهد، تکرار کند؛ چون با گذشت زمان ترک آن رفتار دشوار خواهد شد.

  • هرگز با تنبیه بدنی کودک سعی نکنید او را مجبور به ترک عادت کنید.

  • کودک را ترغیب نکنید که احساساتش را سرکوب کند.

  • وقتی به او در راه ترک وسواس و عادت کمک می کنید به طور طبیعی نگرانی ها کم کم فروکش می کند.

  • کمک کنید اعتماد به نفس و توانایی اش را برای ترک وسواس بالا ببرد و انرژی و زمان بیشتری را صرف ترک افکار و رفتارهای وسواس گونه کند.

  • درمان وسواس هم به صورت دارویی و هم به صورت رفتاری و شناختی انجام می شود.

  • وسواس بیماری مزمنی است و درمان آن معمولاً زمان‌بر است. بنابراین لازم است والدین در این زمینه صبر و حوصله به خرج دهند.

  • بیماری وسواس به گونه‌ایست که حتی اگر درمان هم شود بعد از چندسال دوباره بروز می‌کند. با وجود این باید نسبت به درمان اقدام کرد، چون این بیماری باعث آسیب رساندن به مراحل رشد کودک می‌شود.

  • اگر نسبت به اصلاح این رفتار در کودک اقدام شود تا حدودی باعث تقویت اعتماد به نفس در کودک خواهد شد.

  • اگر وسواس در کودکی درمان نشود، وی در بزرگسالی به فردی تبدیل خواهدشد که زمینه­ های اضطراب و وسواس در او وجود خواهدداشت.

برای درمان کودک وسواسی علی رغم اینکه والدین و اطرافیان کودک باید به تمام نکات گفته شده عمل کنند، حتما باید برای درمان وسواس کودک از یک روانشناس کمک گرفته شود. مرکز مشاوره یاسان با داشتن بهترین روانشناسان کودک در کشور آماده ارائه خدمات مشاوره و روانشناسی به مراجعان به صورت حضوری، آنلاین و تلفنی است. برای دریافت وقت مشاوره کودک کلیک کنید.

 

شیوه دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره 02126722420 یا 02126722417 تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ به شماره 09120499760 پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ به شماره 09935968010 است. 

 

تماس با ما

تماس با ما

وسواس در کودکان همانند وسواس در بزرگسالان است ولی غالبأ تشخیص و درمان نمی شود. ویژگی وسواس کودکانه این است که کودکان بر خلاف بزرگسالان به بی ‌اساس بودن افکار یا رفتار خود آگاهی ندارند.  بروز رفتارهای وسواسی در کودکان نسبت به بزرگسالان کمی پیچیده تر است؛ زیرا کودکان قادرند خیلی ماهرانه افکار و رفتارهای وسواس گونه خود را مخفی نگه دارند. توضیحات تکمیلی را در سایت مرکز مشاوره یاسان بخوانید.

بچه هایی که استرس دارند یا زندگی شان با تغییرات بزرگ و ناگوار مثل استرس امتحان، اختلافات خانوادگی، انزوای اجتماعی یا مصیبت بزرگ همراه بوده است، بیشتر دچار مشکل وسواس می‌شوند. توضیحات تکمیلی را در سایت مرکز مشاوره یاسان بخوانید.

معمولاً کودکان دچار وسواس فکری – عملی خیلی نگران و آشفته هستند و می ترسند دیگران فکر کنند آنها دیوانه‌اند. علاوه براین عوارض وسواس در این کودکان با اختلالات و مشکلات زیر همراه است: ترس، استرس، افسردگی، بی قراری، خواب ناکافی، احساس خجالت و شرمندگی، مشکلات اجتماعی، میل به تنهابودن، سایر عوارض را و توضیحات تکمیلی را در سایت مرکز مشاوره یاسان بخوانید.

مسائل ژنتیکی، روش های تربیتی والدین، اضطراب مادر، کمال گرایی کودک، ویژگی های خانوادگی، نابهنجاری كاركرد سیستم عصبی، آشفتگی های خلقی. توضیحات تکمیلی را در سایت مرکز مشاوره یاسان بخوانید.

تلاش کنید تا جوی آرام و ایمن برای فرزندان خود فراهم کنید. سخت گیریهای مکرر، کمال طلبی والدین و داشتن انتظارات بالاتر از سطح سن کودک، گذشت نکردن در برابر خطاهای کودک، تنبیه های شدید بدنی و وجود جو مستبدانه و انعطاف ناپذیر، ریشه های وسواس در کودک را آبیاری می کند. توضیحات تکمیلی را در سایت مرکز مشاوره یاسان بخوانید.

قبل از هر اقدامی لازم است اضطراب والدین به ویژه مادر برطرف شود. تا زمانی که والدین دچار اضطراب باشند، هرگونه درمانی برای برطرف کردن اضطراب و وسواس کودک بی فایده است و گاه ممکن است اثر معکوس داشته باشد؛ یعنی تلاش برای بهبودی وسواس کودک منجر به بدتر شدن رفتار و افکار وسواسی شود. کودکان در سنین پیش از دبستان از رفتار والدین تقلید و سعی می کنند هرچه بیشتر شبیه والدین خود باشند. توضیحات تکمیلی را در سایت مرکز مشاوره یاسان بخوانید.

ارسال پیام و سوال

{{ nameForm1_error }}

{{ mobileForm1_error }}

2 + 9 = ?

نظرات کاربران

۱۵ اسفند ۱۴۰۰
وانیا

من یه دختر ۹ ساله دارم .که تایمی که در w.c میگذرونه زیاده .یکم یبوست داره .ولی خب ۲۰ الی ۳۰ دقیقه تایم زیادی هست .چندتا روش هم امتحان کردم که یعنی زود بیاد بیرون از اونجا .ولی تاثیر گذار نبوده .باید چیکارش کنم .تازه بعداز اتمام دستشویی کلی هم با‌مایع و اب برای شستن دستاش بازی میکنه .و من اعصابم میریزه بهم که اب و مایع ها هم هدر میده

۱۸ اسفند ۱۴۰۰
مرکز مشاوره یاسان

دوست عزیز! ابتدا باید بررسی شود مشکل دختر شما تنها به علت یبوست است (که طبیعتا باید این مشکل رفع شود) یا به دلیل اضطراب که در این حالت نیاز به مداخله بالینی دارد. مواردی مثل سابقه قبلی وجود اضطراب، رفتارهایی که در دستشویی انجام می دهد، شدت ناراحتی کودک در صورتی که او را از انجام این کار منع کنید، می تواند نشانه هایی از اضطراب باشد. یک راهکار این است که با دخترتان قرار بگذارید که سعی کند هر بار به اندازه چند دقیقه از زمانی که در دستشویی میگذراند کم کند (مثلا هر بار 2 دقیقه) و در صورت موفقیت از شما ستاره یا هر نوع تشویق دیگری دریافت کند تا به مرور این موضوع متعادل شود. اگر این روند طولانی شد و نتوانست تغییری ایجاد کند، حتما به یک روانشناس کودک مراجعه کنید.

ارسال پیام و سوال

{{ nameForm1_error }}

{{ mobileForm1_error }}

2 + 6 = ?

دریافت وقت مشاوره