اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD) نوع خاصی از اختلال شخصیت است که با رفتارهای تکانشی (بدون فکر)، غیرمسئولانه و اغلب مجرمانه مشخص میشود. فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً کنترلگر، فریبکار و بیملاحظه است و به احساسات دیگران اهمیتی نمیدهد.
مانند سایر انواع اختلال شخصیت، اختلال شخصیت ضداجتماعی نیز در یک طیف قرار دارد، به این معنی که شدت آن از رفتارهای ناشایست گاهبهگاه مانند دروغ گفتن و فریب دادن تا نقض مکرر قانون و ارتکاب جرم و جنایت جدی متغیر است. «سایکوپتها» دارای ویژگیهای شدیدی از اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند.
فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است:
سوءاستفاده یا نقض حقوق دیگران
عدم پشیمانی از ناراحت کردن دیگران
رفتار غیرمسئولانه و بیتوجهی به هنجارهای اجتماعی
مشکل در حفظ روابط
عدم کنترل خشم
نداشتن احساس گناه نسبت به اشتباهات
سرزنش دیگران به خاطر مشکلات زندگی
زیر پا گذاشتن مکرر قانون
از بین بردن اموال
فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی در دوران کودکی دارای سابقه اختلال نافرمانی مقابلهای (ODD) و اختلال سلوک در سالهای نوجوانی رخ میدهد. سلوک مانند فرار از مدرسه (نرفتن به مدرسه)، بزهکاری (ارتکاب جرم یا سوء مصرف مواد) و سایر رفتارهای مخرب و پرخاشگرانه است.
این رفتارها معمولاً در اواخر نوجوانی و اوایل دهه 20 زندگی شدیدتر و چالش برانگیزتر میشود. البته ممکن است تا زمانی که فرد به 40 سالگی برسد نیز بهبود یابد.
همچنین علائم اختلال سلوک با علائم اختلالاتی مانند (ADHD)، افسردگی یا اختلال نافرمانی مقابلهای همپوشانی دارد.
مطالب مرتبط:
چگونه از افسردگی رها شویم؟ علائم + تست رایگان
راه های درمانی بیش فعالی در نوجوان + راهکارهای پیشگیرانه + تست
بیولوژی: سطوح غیرعادی سروتونین ممکن است منجبر به ابتلا افراد به ASPD شود. سروتونین مادهای شیمیایی در مغز است که خلق و خو و احساس شادی را تنظیم میکند.
محیط: تروما یا تجربیات آسیبزا دوران کودکی مانند سواستفاده جنسی، بیتوجهی والدین و اطرافیان، معتاد یا الکلی بودن یکی از والدین یا هر دو آنها، تعارض و دعواهای دائمی والدین و تربیت سختگیرانه خطر ابتلا به ASPD را در مراحل بعدی زندگی افزایش میدهد.
ژنتیک: ممکن است برخی از عوامل ژنتیکی برخی افراد را مستعد ابتلا به ASPD کند.
سبک زندگی: حدود نیمی از افراد مبتلا به ASPD دچار سوء مصرف مواد مخدر یا الکل هستند.
جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به ASPD هستند.
رفتار مجرمانه یکی از ویژگیهای کلیدی اختلال شخصیت ضداجتماعی است و احتمال بالایی وجود دارد که فرد مبتلا به این اختلال مرتکب جرم شود و در مقطعی از زندگی خود به زندان بیفتد.
مردان مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی 3 تا 5 برابر بیشتر از زنان در معرض سوءمصرف الکل و مواد مخدر نسبت به افراد عادی هستند. همچنین خطر مرگ زودرس در نتیجه رفتارهای بی پروا یا اقدام به خودکشی در آنها بیشتر است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی بیشتر در دوران بزرگسالی دچار مشکل در برقراری ارتباط، بیکاری و بیخانمانی میشوند.
برای تشخیص اختلال شخصیت ضداجتماعی، معمولاً فرد قبل از 15 سالگی دچار اختلال شخصیت سلوک شده است.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی پس از ارزیابی دقیق توسط متخصص تشخیص داده می شود و تشخیص تنها زمانی امکانپذیر است که فرد 18 سال یا بیشتر داشته باشد.
البته از طریق تست زیر که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا طراحی شده است میتوانید گام نخست برای ارزیابی خود را بردارید.
برخی از اختلالات ممکن است شبیه به ASPD باشد، این اختلالات عبارتند از:
اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت خودشیفته ( اگر این 9 خصوصیت را دارید، خودشیفته هستید! + تست)
اختلال سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
با انجام تست آنلاین و رایگان « آیا اختلال شخصیت ضد اجتماع دارید؟» متوجه میشوید این مسئله چقدر در شما جدی است.
حدود یک درصد از زنان و سه درصد از مردان دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند در واقع شیوع آن در مردان تقریباً سه برابر زنان است.
در گذشته تصور میشد، اختلال شخصیت ضد اجتماعی یک اختلال مادام العمر است، اما همیشه اینطور نیست و گاهی اوقات میتوان آن را مدیریت و درمان کرد.
شواهد نشان میدهد که رفتارهای افراد با شخصیت ضد اجتماعی میتواند در طول زمان با درمان بهبود یابد، حتی اگر ویژگیهای اصلی مانند عدم همدلی در آنها باقی بماند. البته اختلال شخصیت ضد اجتماعی یکی از دشوارترین انواع اختلالات برای درمان است.
فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی نیز ممکن است تمایلی به درمان نداشته باشد.
درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی به دو دلیل سخت است:
فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی همیشه خود را باهوشتر از اطرافیانشان میدانند به همین دلیل در دوران درمان به گونهای عمل میکند که درمانگر و اطرافیان گمان کنند او بهبود یافته است اما به محض اینکه بتواند، برمیگردد و کاری وحشتناک انجام میدهد.
فرد دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی اغلب قبول نمیکند مشکلی دارد و معتقد است مشکل از اطرافیان است نه خود او. این در حالی است که درمان زمانی نتیجه میدهد که فرد بپذیرد، به کمک نیاز دارد.
راهی برای جلوگیری از ASPD وجود ندارد. اما اگر اختلال سلوک در اوایل کودکی شناسایی و درمان شود ممکن است بتوان از بروز اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بزرگسالی جلوگیری کند.
شیوه دریافت وقت مشاوره
لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره 02126722420 یا 02126722417 تماس بگیرید يا از طریق واتساپ به شماره 09120499760 پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتساپ به شماره 09935968010 است.
نظرات کاربران