اگر این مطلب را میخوانید، پدرو مادر یک نوجوان هستید یا مشاور و درمانگری که با بچههای نوجوان کار میکند و حتماً اطلاعاتی درباره نوجوانی و کارکرد مغز یک نوجوان دارید. در این مطلب مرکز مشاوره یاسان، مرکز تخصصی روانشناسی نوجوان و بلوغ چند واقعیت عجیب و غریب درباره نوجوانی را بررسی میکند تا دلیل بعضی رفتارهای فرزند نوجوانتان روشن شود:
1. نوجوانان وظایفشان را فراموش میکنند: بچهها در دوران نوجوانی حافظه آیندهنگر ضعیفی دارند؛ یعنی نمیتوانند خیلی خوب کارهایی که باید انجام دهند را به خاطر بسپارند. درنتیجه وقتی به آنها غر میزنید، واقعاً از یک گوش میشوند و از گوش دیگر بیرون میکنند؛ چون آنها نمیدانند شما دارید درباره چه کاری حرف میزنید!
به جای غر زدن، به نوجوان یاد بدهید چطور از برنامههای نظم بخشی به کارهایش مثل دفتر یادداشت، چک لیست، جدول زمانبندی و ... استفاده کند. حتی میتواند از اپلیکیشنهای موبایلی برای یادآوری استفاده کند.
مطلب مرتبط: چگونه فرزندان رو مسئولیت پذیر کنیم؟ + 7 راهکار
2. مغز نوجوان نسبت به ریسک پذیری عملکرد عجیبی دارد: مغز در دوره نوجوانی درست مثل یک نرمافزار که به مرور تکمیل شده و ایراداتش برطرف میشود، تا بزرگسالی تکمیل میشود. بخشهای مربوط به برنامهریزی و تصمیمگیری در مغز آخرین قسمتهایی هستند که تکمیل میشوند؛ یعنی قسمتهایی که مربوط به اندازه گیری میزان خطر و ریسک یک کار است در دوره نوجوانی هنوز شکل نگرفتهاند. پس والدین وظیفه دارند تا زمانی که این قسمتها تکمیل میشوند به نوجوان کمک کنند.
مطلب مرتبط: 9 تغییر جسمی و روحی دوره نوجوانی + آسیبهای دوران بلوغ
3. احتمال وابستگی نوجوان ها بیشتر است: سطوح ترشح دوپامین که مسئول ایجاد لذت و خوشی است، در مغز نوجوان کمتر از بزرگسالان است. اما در عوض وقتی نوجوان چیزی را که میخواهد به دست میآورد، دوپامین بیشتری در مغزش ترشح میشود. یعنی از کمترین سطح دوپامین (لذت) به بالاترین سطح آن میرسد. این تغییر نورولوژیکی بسیار شدید باعث میشود نوجوان، فعالیتی را که باعث لذتش شده، بارها و بارها برای تجربه دوباره آن حس خوب تکرار کند. و درنتیجه به آن فعالیت وابستگی پیدا کند.
4. نوجوان فکر می کند والدین دشمن او هستند: با توجه به اینکه هنوز قسمت منطقی مغز نوجوان بهطور کامل تکمیل نشده است، او حالات چهره افراد را به ابتداییترین شکل ممکن برای خودش تفسیر میکند. در واقع چون بخشی از مغز که مسئول شناسایی حالت خشم، دشمنی، خطر و تهدید است، در نوجوان تکمیل نشده او همه حالات را خشمگینانه برداشت میکند. پس شما باید به نوجوان کمک کنید تا درباره احساسات و برداشتهایش با شما صحبت کند، این تا حدود زیادی از وخامت اوضاع کم میکند. البته هنگامی که فرزندتان عصبانی است، هیچ گونه تلاشی برای توضیح دادن به او نکنید، چون اوضاع را به مراتب بدتر میکند.
مطلب مرتبط: مهمترین علل درگیری بین والدین و نوجوانان + راهکار
5. نوجوانان بهطور طبیعی دیر میخوابند و دیر بیدار میشوند: هورمونی که باعث خوابیدن میشود در نوجوانان دیرتر ترشح میشود و اثرش در روز بعد هم بیشتر در بدنشان باقی میماند. به همین خاطر نوجوانان معمولاً زودتر از ساعت 10 شب خوابشان نمیبرد و روز بعد هم به سختی بیدار میشوند. با توجه به اینکه مغز و بدن نوجوانان در حال تغییر با سرعت بالاست، آنها به خواب زیادی نیاز دارند.
رابطه مستقیمی بین میزان خواب و نمرات نوجوان در مدرسه وجود دارد. به همین دلیل والدین باید هر کاری که از دستشان برمی آید انجام دهند تا نوجوان دستکم 9 تا 10 ساعت در طول شب بخوابد.
مطلب مرتبط: دلایل اختلال خواب نوجوانان + درمان بی خوابی نوجوانان + تست رایگان
6. وقتی غر میزنید مغز نوجوان خاموش میشود: بله، درست خواندید. حتی اگر یک ساعت هم درباره موضوعی غر بزنید، نوجوان نمیشنود؛ چون آن قسمت از مغزش را خاموش کرده است. دانشمندان تحقیقی انجام دادند و برای 32 نوجوان صدای ضبط شده مادرشان را در حالی که داشت غر میزد، پخش کردند. و همزمان آنها را اسکن مغزی کردند. نتیجه نشان داد بخشهای اصلی که مسئول شنیدن و پردازش این اطلاعات بودند، در آن لحظات خاموش بودند و کار نمیکردند. در نتیجه نوجوان نه چیزی شنیده نه چیزی را ارزیابی کرده!
مطلب مرتبط: وقتی از فرزندمان عصبانی هستیم، چه کار کنیم؟
شیوه دریافت وقت مشاوره
لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره 02126722420 یا 02126722417 تماس بگیرید يا از طریق واتساپ به شماره 09120499760 پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتساپ به شماره 09935968010 است.
نظرات کاربران