آموزش مهارت های زندگی (ویژه درمانگران)

سازمان بهداشت جهانی مهارت‌های اساسی زندگی که برای توسعه هر فرد لازم است را معرفی کرده است. در این مهارت‌ها تاکید زیادی بر تمرین و آموزش شده است. کتاب آموزش مهارت‌های زندگی به مربیان، مشاوران و تسهیل‌گران کمک می‌کند تا این مهارت‌ها را با استفاده از تکنیک های دقیق و آزموده شده در جلساتی که از روند آن از قبل برنامه‌ریزی شده است را به مهارت‌آموز، آموزش دهد.

اگر مربی، مشاور یا تسهیل‌گر هستید استفاده از این کتاب در کنار کتاب‌ مهارت‌های زندگی بزرگسالان (تالیف همین نویسنده) به شما امکان می‌دهد با مهارت آموزان ارتباط بهتری برقرار کنید و مهارت‌های زندگی را به خوبی به آنها آموزش دهید. این کتاب فصل به فصل و گام به گام با شما همراه است. در هر فصل تمرینات عملی، تست‌ها، موضوعات بحث گروهی و همه مواردی که برای آموزش مهارت‌های زندگی به آن نیاز دارید به صورت یک پکیج کامل در اختیار شما قرار می‌گیرد.

فهرست مطالب کتاب آموزش مهارت های زندگی (ویژه درمانگران) 

1. مقدمات تشکیل کارگاه آموزشی

2. مهارت خودآگاهی

3. مهارت همدلی

4. مهارت مدیریت استرس

5. مهارت مدیریت خشم و هیجانات منفی

6. مهارت ارتباطی

7. مهارت تفکر انتقادی

8. مهارت تفکر خلاق

9.  مهارت حل مساله و تصمیم‌گیری

بخشی از کتاب آموزش مهارت های زندگی (ویژه درمانگران) 

مهارت خودآگاهی

مقدمه

 لازم است شما در مقام تسهیل‌گرِ (مربی) کارگاهِ مهارت‌هایِ زندگی در شروع این کارگاه:

الف) حداقل برخی از فعالیت‌های مرحلۀ آشنایی شرکت‌کنندگان با هم (که اصطلاحا یخ‌زدایی نامیده می‌شود) را انجام داده باشید تا ارتباط بین‌فردی تسهیل شده و مهارت‌آموزان احساس راحتی کنند و برای مشارکت فعالانه در باقی فعالیت‌ها ترغیب شوند.

ب) از مشارکت‌کنندگان در کارگاه جویا شوید که آیا قسمت مهارت خودآگاهی کتابِ کار را مطالعه کرده و تمرینات آن را انجام داده‌‌اند یا خیر.

•  اعضایی که کتاب را مطالعه کرده‌اند تشویق کنید. از آنان بخواهید پس از پایان این کارگاه یک‌بار دیگر مباحث را مطالعه کنند و تمرین‌های آن بخش را انجام دهند و ببینند پاسخ‌های آنان چه تفاوتی با قبل از شرکت در کارگاه دارد.

•  به هیچ عنوان شرکت‌کننده‌ای که به هر دلیلی کتاب را مطالعه نکرده یا تمریناتش را انجام نداده است، تنبیه و توبیخ نکنید. صرفاً به اهمیت مطالعه و انجام عملی تمرینات صحه بگذارید و فرق آموزش کلاسی و کارگاهی را تشریح نمایید. سعی­کنید از ارتباطِ بین‌فردیِ بین خودتان استفاده کرده و آن‌ها را برای مطالعة کتابِ کار متعهد سازید.

•  اگر اعضای شرکت‌کننده دربارۀ مباحث کتاب سوال یا سوالاتی دارند، اجازه بدهید مطرح کنند. برخی سوالات را می‌توانید همان لحظه پاسخ دهید. به برخی دیگر نیز در طول تمرینات پاسخ خواهید داد. در مورد اخیر، حتماً پس از تشریح فعالیت مربوطه از شرکت‌کننده بپرسید که آیا پاسخ خود را گرفته است یا خیر.

فعالیت اول

در قالب «بحث­ گروهی» از شرکت‌کنندگان بخواهید که دربارۀ موضوعات زیر به تأمل و گفتگو بپردازید:

• خودآگاهی چیست؟

•  اهمیت مهارت خودآگاهی در زندگی روزمره چیست؟

• یک فرد خودآگاه چه ویژگی‌ها و خصایصی دارد؟

• آیا زمان‌هایی بوده که مهارت خودآگاهی به درد شما بخورد؟

• آیا احساس کرده‌اید که در موقعیت‌هایی به اندازة کافی از مهارت خودآگاهی برخوردار نیستید؟

بخش دیگری از کتاب:

در ابتدای فعالیت، تسهیل‌گر روی تابلو به­صورت بزرگ کلمه توجه‌آگاهی (Mindfulness) را می‌نویسد (ذهن‌آگاهی و بهوشیاری یا حضور ذهن ترجمه‌های دیگر این واژه هستند). سپس از شرکت‌کنندگان می‌پرسد:

1) توجه ­آگاهی چیست؟

2) فکر می‌کنید چه فایده‌ای دارد؟

3) آیا در زمینۀ این مفهوم تجربه‌ای شخصی دارید؟

   پس از شنیدن پاسخ‌هایِ چند تن از اعضا، تسهیل‌گر برای جمع‌بندی می‌تواند بگوید:

«توجه‌آگاهی شکلی از مراقبه است که ریشه در تعالیم و آیین‌های شرقی به‌ویژه مکتب بودیسم دارد و به­معنای توجه­کردن ویژه، هدفمند، در زمان کنونی و خالی از پیش‌داوری و قضاوت است. توجه‌آگاهی به شکلی از کنترل توجه اشاره دارد که از طریق تمرین‌های فکری صورت می‌گیرد. توجه‌آگاهی با افزایش سطح هشیاری و پذیرش غیرقضاوتی افکار و هیجانات مرتبط با آن، نظم‌بخشی هیجانی را تقویت می‌کند.

قبل از این‌که توجه‌آگاهی در ما اتفاق بیفتد از قبل شرطی شده‌ایم که در برابر رویدادها و مسائل زندگی چه واکنشی نشان دهیم. به­ عبارت دیگر، آنچه ما انجام می‌دهیم، صرفاً  نه بر مبنای الزامات موقعیت فعلی؛ که بر مبنای انبوهی از آموخته‌‌ها، پیش‌پنداشت‌ها، قضاوت‌ها، دغدغه‌ها و نگرانی‌های آینده است. شاید بشود گفت تنها چیزی که در حال حاضر وجود ندارد «حال» است. تصور کنید در جاده‌ای مشغول مسافرت هستید یا حتی رانندگی می‌کنید. تابلوی اهواز 45 کیلومتر را می‌بینید. بعد از دقایقی تابلوی دیگری را می‌بینید که نوشته است اهواز 15 کیلومتر. در بسیاری از مواقع افراد می‌گویند که به ‌یاد ندارند این 30 کیلومتر را چطور طی کرده‌اند و اگر از آن‌ها بپرسید در طی مسیر چند پمپ بنزین، حیوان اهلی، اتوبوس، عابر پیاده یا­... دیده‌اند معمولاً جواب درستی نمی‌دهند!!! فضای ذهنی آن‌ها مملو است از چیزهای مختلف. این سبک زندگی که روز­ به­ روز هم بر پیچیدگی‌هایش اضافه می‌شود حاصلی جز استرس، اضطراب، افسردگی، خلق منفی، دردهای جسمی و­... دارد؟»

]توضیحات فوق صرفاً جنبه پیشنهاد دارند. تسهیل‌گر می‌تواند هر توضیح دیگری را که بهتر می‌داند یا مطالعه کرده است ارائه کند یا صرفاً به جمع‌بندی و دسته‌بندی پاسخ‌های اعضا بپردازد. راه دیگر این است که تصویری مثل عکس بعدی را به همه نشان دهد و از اعضا بخواهد هرچه به ذهن‌شان می‌رسد را درباره آن بگویند[.

نویسنده کتاب آموزش مهارت های زندگی (ویژه درمانگران) 

حامدبرآبادی دانش‌آموخته رشته مشاوره و راهنمایی است. او علاوه بر کار مشاوره و روان‌درمانی، دستی هم در آموزش دارد و در سازمان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و سایر محیط‌های آموزشی به تدریس مهارت‌های عمومی و تخصصی مشغول است. وی تاکنون کتاب‌های زیادی در زمینه‌های روانشناسی، رشد فردی و خودیاری ترجمه کرده است. کتاب آشنایی با مهارت‌های زندگی حاصل سال‌ها تدریس مهارت‌های زندگی در سازمان‌ها و نهادهای گوناگون است.

برای "سفارش تلفنی" یا "خرید کتاب  با تیراژ بالا" لطفا با انتشارات "نسل یاسان" به شماره ۰۲۱۲۶۷۲۲۴۲۶ در ساعات اداری روزهای شنبه تا پنجشنبه تماس بگیرید: