آیا اختلالات روانی از راه وراثت به فرزندان منتقل می‌شود؟

کسی که می‌داند پدر یا مادرش به بیماری‌هایی همچون دیابت، فشار خون، تیروئید و ... مبتلا بوده اند، گاهی تمام عمرش را منتظر است تا علائمی از این بیماری‌ها در خود ببیند، چرا که برای همه ما ثابت شده احتمال انتقال این بیماری از طریق ژن وجود داشته و در نسل‌ها ادامه می‌یابد. حتی این صحبت‌ها را خطاب به فرزندان زیاد می‌گویند که "حالت چشمت را از مادرت به ارث برده ای" یا "رنگ پوست دقیقا مثل پدرت است" این‌ها نیز نمونه‌های دیگر تاثیر ژنتیک و وراثت در ظاهر انسان هستند.

خلق و خوی مشابه افرادی که نسبت خونی با هم دارند همواره مورد توجه است، اما به بیماری‌هایی که روان را درگیر می‌کنند و فرزندان منتقل می‌شوند کمترین توجه می شود. مشکلات روانی همچون استرس، افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب و... می‌توانند از پدر و مادر تحت تاثیر ژن و محیط زندگی به ارث رسیده برسد.

آزاده جباری، روانشناس و روان درمانگر مرکز مشاوره یاسان در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، به بررسی این مسئله پرداخت و بیان کرد: اختلالات هیجانی از قبیل وسواس، افسردگی و اضطراب از عوامل برهم خوردن سلامت روان خانواده و جامعه هستند. باید دانست که وراثت نیز در بروز این اختلالات دخیل بوده و عوامل محیطی نیز در آن‌ها نقش ایفا می‌کنند. عوامل بیرونی و محیطی که استرس را به وجود می‌آورند، منابع استرس نام دارند. اما اینکه هر فرد چقدر از این منابع تاثیر می‌پذیرد وابسته به تجربه‌ها و خلق و خوی هر کسی است.

این روانشناس افزود: فردی که دچار اختلالات روانی می‌شود، از یک الگوی تکراری بهره گرفته است، وقتی پدر و مادر دچار اضطراب و وسواس و ... هستند و واکنش‌های تکانشی از خود نشان می‌دهند، علاوه بر انتقال ژن که به صورت بیولوژیکی اتفاق افتاده است، این الگو را به فرزند منتقل می‌کنند.

 چگونه والدین می توانند مانع انتقال بیمارهای روانی به بچه شوند؟ 

وی به اولین و مهم‌ترین گام برای برطرف شدن این مسئله اشاره کرد و گفت: پدر و مادر باید تلاش کنند تا بیماری‌ها روانی که در شخصیت آن‌ها نهفته شده را درمان کنند، برای اینکه اختلالات روانی از راه وراثت و محیطی به فرزندان منتقل نشوند، ضروریست والدین شناخت هیجانی درستی از خود داشته باشند. چنانچه دچار اختلالات هیجانی مثل استرس و اضطراب و افسردگی هستند، برای رفع و بهبود این موارد اقدام کنند. چرا که با زمینه سازی محیط زندگی، فرزندان هم به آن‌ها مبتلا خواهند شد.

جباری در ادامه با اشاره به اینکه پدر و مادر اگر اشراف خوبی نسبت به خلق و خوی فرزندان خود داشته باشند و آموزش‌های فرزندپروری را بگذرانند، در کنترل این بیماری‌ها برای فرزندانشان موثر خواهند بود، گفت: اگر هنگام بروز اختلالات از جانب فرزندان، والدین به درستی وارد عمل شوند، از تشدید آن‌ها جلوگیری می‌کنند. باید توجه داشت در دنیای امروزی که روابط اجتماعی کمرنگ شده و سبک زندگی افراد تغییر یافته است؛ به تناسب بروز این اختلالت هم بیشتر است.

وی راه‌هایی برای حل رفع بیماری‌ها راه‌های روانی، بهبود اختلالات و منتقل نکردن آن به فرزندان بیان کرد: برای مقابله با استرس، اضطراب، وسواس و ... راه حل‌هایی وجود دارد که مهم‌ترین آن تغییر و توجه به سبک زندگی است. خواب کافی، ورزش و افزایش تحرک در روز، توجه به تفریح و تغذیه سالم، بهبود روابط اجتماعی با اطرافیان است.

با وجود بهترین تلاش های والدین برای شناخت کودک و نوجوان خود، برخی اوقات به نظر می رسد مشکلات فرزندان برای آنها غافلگیر کننده است. در مواجهه با مشکلات رفتاری و هیجانی (مانند رفتارهای پرخطر غیر قابل کنترل) باید حتماً از روانشناس متخصص کودک و نوجوان کمک بگیرید. برای دریافت وقت مشاوره  کلیک کنید.

همچنین می توانید مهارت های فرزندپروری خود را با خواندن کتاب های روانشناسی در زمینه کودک و نـوجوان  یا حضور در کـارگـاه های فرزندپروری ارتقا دهید.

شیوه دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان