اگر نگوییم بارداری تا 3 سالگی سختترین و در عین حال شیرینترین دوره برای پدر و مادرهاست، قطعا میتوانیم این دوره را جزو سختترین دورههای زندگی هر پدر و مادری بدانیم. زوجی که قصد دارند بچهدار شوند در این دوره با نگرانیهای زیادی مواجه میشوند از سلامتی جسمی فرزندشان گرفته تا مسائل و دغدغههای تربیتی. این نگرانیها گاهی چنان شدید میشوند که سلامت روحی و جسمی جنین یا نوزاد را هم تحت تاثیر قرار میدهند.
انتشارات "نسل یاسان" وابسته به مرکز مشاوره یاسان برای پاسخگویی به دغدغه والدینی که نگران فرزندشان هستند، دست به انتشار سلسله کتابهایی با عنوان کودک من زده که کتاب کودک من 1، به صورت عملی والدین را راهنمایی میکند. در تدوین این کتاب سعی شده که همه نکات به صورت کاربردی نوشته شوند و در عین بهرهگیری از دانش روز روانشناسی، با زبان ساده با والدین ارتباط برقرار کند. مطالعه این کتاب به همه زوجهایی که قصد بچهدار شدن دارند یا فرزند زیر 3 سال دارند توصیه میشود.
دیباجه انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان ایران
فصل یکم: بارداری
1.آمادگی
الف) مواردی که بهتر است قبل و حین دوران بارداری انجام دهید
ب) موارد که باید حتما در دوران بارداری دور کنید
2. دوران بارداری
الف) سه ماهه اول
ب) سه ماهه دوم
ج) سه ماهه سوم
3.دوران بارداری و فرزند دوم
الف) آگاهی بچه اول از بارداری
ب) ایجاد آمادگی در کودک برای ورود نوزاد جدید در دوران بارداری
فصل دوم: تولد تا یک سالگی
1. زایمان
2. رشد کودک در یک سال اول
3. نوزادی
4. خلقوخوی کودک
5. بازتابها
6. حواس
7. گریه و آرامش
8. غذا خوردن
الف) کمک به کودک برای غذا خوردن
ب) کودکان بدغذا
9. خوابیدن
10. دلبستگی
عوامل موثر در سبک دلبستگی
11. اضطراب جدایی
راهکارهایی برای مدیریت اضطراب جدایی در کودکان
12. نکات رفتاری و تربیتی
فصل سوم: یک تا سهسالگی
1. رشد کودک از یک تا سهسالگی
2. از شیر گرفتن
الف) زمان مناسب شروع از شیر گرفتن کودک
ب) روشهای از شیر گرفتن کودک
ج) دلایل اعتراض کودک به قطع شیردهی
3. مهارت استفاده از توالت
الف) تشخیص آمادگی کودک برای کسب مهارت توالت رفتن
ب) مراحل کمک به کودک برای کسب مهارت استفاده از توالت
ج) مشکلات احتمالی
د) پیشنهادات کمکی
4. خوابیدن
الف) مشکلات خواب
ب) آموزش خوابیدن
ج) بیدار شدن شبانۀ کودک
د) سرگردانی شبانه
5. راه رفتن
الف) نکاتی که باید به خاطر داشته باشید
ب) مسائلی که با آن روبهرو خواهید شد
6. صحبت کردن
کمک به کودک جهت تسریع در فرآیند صحبت کردن
7. غذا خوردن
پیشنهادات کمکی مربوط به غذا خوردن
8. پوشیدن و درآوردن لباس
9. استقلال و وابستگی
10. اولین تجربههای اجتماعی
الف) مهد کودک
ب) ایجاد آمادگی در کودک برای رفتن به مهد
ج) پیشنهادات کمکی برای رفتن کودکان به مهد
د) شرایط مهد کودک مناسب
فصل چهارم: مشکلات رفتاری
1.کجخلقی یا قشقرق به پا کردن
الف) چرا بچهها کجخلقی و بداخلاقی میکنند؟
ب) هنگام قشقرق به پا کردن کودک چه کنیم؟
ج) چطور میتوان از کجخلقی کودک جلوگیری کرد؟
2. پرخاشگری
الف) در مقابل پرخاشگری کودک چه کنیم؟
ب) وقتی کودک اشیای مختلف را به سمت دیگران پرتاب میکند چه کنیم؟
ج) وقتی کودکی دیگران را کتک میزند چه کنیم؟
د) با کودکی که وسایل خانه را خراب میکند چه کنیم؟
فصل پنجم: بازی و تفکر
الف) 12 تا 18ماهگی
ب) 18ماهگی تا دوسالگی
ج) دو تا سهسالگی
د) پیشنهادات کمکی
فصل ششم: اختلالات دوران کودکی
1. اوتیسم
2. کمتوانی ذهنی در کودکان
3. اختلال بیشفعالی و کمبود توجه و تمرکز
سخنی با پدران
بارداری و به دنیا آوردن فرزند تجربه ای عجیب، منحصر به فرد و استثنایی است. تجربهای که با وجود نکات مثبت بسیار، با ترس، اضطراب و نگرانیهای قابل توجهی برای والدین همراه است. از زمان بارداری تا تولد و پس از آن با به دنیا آمدن نوزادان همواره سوال اساسی والدین این است که «چه رفتاری با فرزندم داشته باشم تا در آیندۀ او تاثیر مخربی بر جای نگذارد». بسیاری از والدین جوان برای پاسخ سوالات خود به منابع غیرعلمی و نامعتبر مراجعه کرده و در نتیجه با وجود تلاشهای بسیار، نتایج مثبتی را در تربیت فرزندان خود تجربه نمیکنند. تاسفبارتر اینکه گاهی در پاسخ به یک سوال تناقضهای قابل توجهی در سخن صاحبنظران دیده میشود که به سردرگمی و نگرانی والدین دامن میزند. با توجه به این نیاز روزافزون و در اختیار نبودن منابع علمی و کاربردی، انتشارات "نسل یاسان" وابسته به مرکز مشاورۀ تخصصی کودک و نوجوان یاسان در تلاش است راهنمای عملی والدین در سنین مختلف را عرضه کرده و سهمی در کاهش مشکلات و نگرانیهای خانوادههای ایرانی بر عهده گیرد.
کتاب کودک من (1)؛ راهنمای عملی والدین از بارداری تا سهسالگی نوشتۀ خانم سمیرا افشارینژاد اولین سری از مجموعه کتابهای فرزندپروری انتشارات "نسل یاسان"، تلاش میکند خلاءهای موجود در عرصۀ تربیت کودک را پر کرده و با توجه به جزئیات کاربردی و طبقهبندی سنین به مثابه جعبهابزای در اختیار والدین قرار گیرد. امید است کتاب پیش رو سهمی کوچک در کاهش نگرانیهای مادران و پدران جوان از بارداری تا پایان دوران نوپایی کودکان داشته باشد و به کاهش مشکلات عمیق رفتاری و شخصیتی که ریشه در این دورۀ تحولی بسیار تاثیرگذار دارند، کمک شایان توجهی کند.
پدر و مادر بودن یکی از مهمترین و دشوارترین وظایفی است که بر عهده میگیرید. داشتن بچه وضع را تغییر میدهد و تقریباً برای همه یک تنوع جدید است. برای بسیاری از افراد نوع جدیدی از خانواده ایجاد میشود و برای بسیاری دیگر تغییری بزرگ روی میدهد و این تغییرات با افزایش سن کودک، شکل جدیدی به خود میگیرد. اما با تمام اینها، کودکان نیاز به ابرانسان و والد بیعیب و نقص ندارند. کودک شما فقط شما و آغوشتان را لازم دارد؛ پدر و مادری که به اندازۀ کافی خوب باشند نه کامل کامل. اگر این واقعیت را بپذیرید، میتوانید از پرورش و بزرگ کردن کودکتان لذت ببرید و از لحظه لحظهاش استفاده کنید. همچنین متوجه میشوید اگرچه مشکلات و فراز و نشیبهای زیادی پیش رو دارید، اما با کمی تامل، آگاهی و دانش میتوانید به انتخابهای هوشمندانهای دست بزنید و از داشتن فرزندتان به خود ببالید و فرزندی شاد و موفق تربیت کنید.
هر کودکی منحصر به فرد است و ممکن است در هیچ دو والدی تجربههایی کاملاً یکسان وجود نداشته باشد، اما تمام والدین کموبیش با تعدادی از این مشکلات روبهرو میشوند و ممکن است تحت تاثیر آنها رفتارهایی نسنجیده انجام دهند که باعث ناراحتی و دردسر شود. برای شروع به بررسی مشکلات رایج در فرزندپروری پرداخته و سپس نکات تکمیلی را در این زمینه بررسی خواهیم کرد.
مشکلات رایج والدین در فرزندپروری
احساس گناه: احساس گناه مخربترین احساس آدمی است که هم باعث آزار و رنجش خودتان و هم آزار کودک میشود و چه بسا بعدها روی سایر رفتار و اعمالتان نیز سایه بیندازد و مانع از انجام عملکرد درست و بهینه شود. هر فردی در زندگی ممکن است اشتباهات بزرگ یا کوچکی انجام دهد و شما نیز بهعنوان یک فرد که از قضا پدر یا مادر هم شده از این قاعده مستثنا نیستید. حتی این اشتباهات ممکن است در فرزندپروری و ارتباط با کودک هم پیش بیاید. احتمالاً شما نیز گاهی بر سر فرزندتان فریاد میکشید و او را سرزنش میکنید یا به دلایل منطقی او را از انجام کار مورد علاقهاش بازمیدارید. شاید در مواقعی از اینکه فرزندتان بیمار شده یا حتی زمانی که مجبور میشوید برای مدت کوتاهی او را نزد فرد دیگری بگذارید، خود را سرزنش کرده و احساس بیکفایتی میکنید. وقتی فرزندتان ناراحت میشود یا گریه میکند، دچار ناراحتی و عذاب وجدان شده و دست به اعمال جبرانی میزنید که گاه به صلاح کودکتان نیست. در چنین زمانهایی مجبور میشوید برای اینکه فرزندتان شاد شود و شما را ببخشد، اجازه دهید کار مورد علاقهاش را انجام دهد و شما را تحت کنترل خود درآورد و همین کنترل دائمی کودک روی والدین، دوباره شما را ناراحت و عصبی میکند. شما با این کار در چرخۀ عذابآور عصبانیت و احساس گناه گیر میکنید که نتیجهای جز سردرگمی و پرتوقع شدن کودک نخواهد داشت. پس بهتر است به طور منطقی با این احساسات منفی خود کنار بیایید. داشتن احساس گناه در فرزندپروری منجر به سهلگیری و ایجاد مشکلاتی بزرگتر هم برای خود و هم برای کودکتان میشود. فراموش نکنید هدف از فرزندپروری صرفاً پرورش کودک شاد نیست، بلکه هدف پرورش کودکی شاد، مسئولیتپذیر، موفق و باانگیزه است. مطمئناً در این راه فرزندتان با ناکامی و ناراحتیهایی روبهرو خواهد شد که لازمۀ رشد بهینه است.
در جدول زیر تعدادی سوال برای سنجش احساس گناه شما بهعنوان والد آمده است. میتوانید با جواب دادن به آنها، خود را سنجش کنید. در صورتی که جوابتان به هر یک از سوالات «بله» باشد، برای هر جواب «بله» یک امتیاز خواهید گرفت. اگر مجموع امتیاز شما از 5 بیشتر شود، این احساس گناه در شما شدت دارد و باید برای اصلاح آن بکوشید.
سمیرا افشارینژاد با مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی به عنوان درمانگر حوزه کودک و مدیر طرح کوچینگ والدین (فرزندپروری موثر، پیش از تولد تا بلوغ) با مرکز مشاوره یاسان همکاری می کند.
سوابق تحصیلی سمیرا افشارنژاد:
کارشناس ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه خاتم
کارشنارس رشته علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی
برای دیدن رزومه کامل سمیرا افشارینژاد کلیک کنید.
دکتر آسیه اناری، موسس و مدیر مرکز مشاوره یاسان با مدرک دکترای تخصصی روانشناسي باليني از دانشگاه شهید بهشتی، یکی از نخبگان جوان عرصه روانشناسی و شاگرد مرحوم دکتر پریرخ دادستان، مادر روانشناسی ایران ( و شاگرد ژان پیاژه، روانشناس معروف فرانسوی) است.
دکتر اناری علاوه بر تدریس در دانشگاه و مشاور راهنمای دانشجویان دکتر، مدتی نیز به عنوان هیئت علمی در دانشگاه شهید بهشتی فعالیت داشته است.
علاوه بر عضویت در کمیته تخصصی "روانشناسی بالینی کودک و نوجوان" نظام روانشناسی از سال 98 تا کنون، چندین جلد کتاب، پژوهش و مقاله از دکتر اناری در زمینه روانشناسی کودک و نوجوان منتشر شده است.
وی همچنین به عنوان روانشناس در برنامه های تلویزیونی از جمله برنامه هزار راه نرفته حضور داشته است.
سوابق تحصیلی:
دکتری تخصصی روانشناسي باليني از دانشگاه شهید بهشتی (مهر 90 تا اسفند 94)
كارشناسي ارشد روانشناسي باليني کودک و نوجوان از دانشگاه شهید بهشتی (مهر 83 تا بهمن 86)
کارشناسي روانشناسي باليني از دانشگاه تهران (مهر 79 تا تیر 83)
مسئولیتهای علمی و اجرایی
عضو هیئت رئیسه انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان از 1400 تا کنون
عضو کمیته تخصصی کودک و نوجوان انجمن ازدواج و خانواده بهزیستی کل کشور از 1399 تا کنون
عضو کمیته تخصصی "روانشناسی بالینی کودک و نوجوان" نظام روانشناسی جهت بررسی و اعطای پروانه به داوطلبان 1398 تا کنون
صاحب امتیاز و مدیر انتشارات تخصصی "نسل یاسان" (وابسته به مرکز مشاوره یاسان) 1398 تا کنون
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی 1395 تا 1396
مدیر، موسس و درمانگر مرکز مشاوره تخصصی کودک و نوجوان یاسان 1394 تا کنون
مسئول طرح بلوغ و نوجوانی بهزیستی کل کشور 1394 تا کنون
استاد مدعو جهت تدریس دروس تخصصی دوره دکتری و کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی و بالینی کودک و نوجوان دانشگاههای شهید بهشتی و تهران 1392 تا کنون
عضو نظام روانشناسی و مشاوره 1388 تا کنون
عضو پیوسته انجمن روانشناسی ایران 1388 تا کنون
تالیفات
مدیریت رفتاری در سنین 10 تا 14 سالگی؛ راهنمای والدین در نوجوانی؛ 1396، انتشارات "نسل یاسان" (وابسته به مرکز مشاوره یاسان).
آموزش والدین و توانمندسازی خانواده در بلوغ و نوجوانی (راهنمای مدرسین)؛ 1398، انتشارات سازمان بهزیستی.
توانمندسازی نوجوان (کتاب کار نوجوان و کتاب کار والدین)؛ 1399، انتشارات "نسل یاسان"(وابسته به مرکز مشاوره یاسان).
راهنمای جامع والدین در بلوغ و نوجوانی؛ 1400، انتشارات "نسل یاسان" (وابسته به مرکز مشاوره یاسان).
برای دیدن رزومه کامل فعالیتهای علمی و پژوهشی دکتر آسیه اناری کلیک کنید.
ملاحظه ویژه
مرکز مشاوره یاسان کتاب کودک، خانواده و جهان خارج را هم منتشر کرده که مطالعه آن به همه مادران جوان توصیه میشود. این کتاب نوشته دیویوینیکات و ترجمه گروه مترجمان، نگاه ویژهای به تجربه مادرانگی دارد. توضیحات بیشتر را در اینجا بخوانید: کودک، خانواده و جهان خارج
مرکز مشاوره یاسان با بیش از 25 درمانگر تخصصی در حیطههای مختلف آماده است شما پدر و مادر عزیز را از بارداری تا تلوغ فرزندتان همراهی کند. برای رزرو وقت مشاوره بر روی این لینک کلیک کنید: طرح فرزندپروری موثر پیش از تولد تا بلوغ
کاربر گرامی!
شما می توانید نسخه صوتی کتاب "کودک 1" را از طریق فیدیبو، کتابراه و طاقچه تهیه کنید و در حالت آنلاین و آفلاین به آن دسترسی داشته باشید.
نظرات کاربران