آزاده جباری روانشناس، زوجدرمانگر و خانواده درمانگر مرکز مشاوره یاسان در این پادکست به این سوال پاسخ می دهد: این روزها چگونه میتوانیم تابآوری را زیر سایه ساختار خانواده افزایش دهیم؟
شما می توانید متن این پادکست را در همین صفحه بخوانید.
رو به سوی زندگی
در گریز از هرآنچه بند و بندگی
در ستیز با هرآنچه ابتذال و کهنگی
ای خوشا روال این روندگی.
"محمدرضا شفیعی کدکنی"
نزدیک به 50 روز است که زندگی عادی را تجربه نمیکنیم و هر روز با محتوی و اخبار دردناک روبهرو هستیم. 50 روز است که هیجاناتی مانند سوگ، غم، خشم، استرس، ناامیدی و از همه مهمتر ابهام و بلاتکلیفی در لحظههای زندگیمان جاری است. درست است که ما مردمان ایران زمین به ابهام و بلاتکلیفی عادت داریم و همواره خودمان را از چالشهای تحمیل شده خارج کردهایم؛ ولی این روزها جنس ابهام و بلاتکلیفیمان فرق میکند. این بار در برههای از زمان بهسر میبریم که با انتخاب جمعی تصمیم گرفتهایم تغییری ایجاد کنیم. تغییری که حتی نتیجه آن هم پر از ابهام است. ماهیت افکار و هیجانات و روزمرگی این دوران چیزی جز رنج را به همراه نخواهد داشت. رنجی که نمیدانیم کی و چه زمانی پایان خواهد یافت و آیا پایان آن خوش است یا خیر. فقط امیدوار هستیم و هرکس به سهم خود برای تغییر تلاش میکند.
روزهایی که سپری میکنیم و تجارب همراه با آن اثراتی را در زندگی فردی و اجتماعی همه ما گذاشته است. پیامد تجارب اجتماعی این روزها ساختار و نظم حاکم بر خانوادهها و روابط بین اعضای آن را نیز تحتتاثیر قرار داده است. ما انتخاب کردهایم که رنج این روزها را تحمل کنیم برای رسیدن به هدفی بزرگتر!! اما چگونه میتوانیم آسیب این دوران را بر سلامت روان خود و خانوادهمان کمتر کنیم و جان سالم بهدر بریم؟ چگونه میتوانیم سرسختیمان را افزایش دهیم؟
این روزها خانواده که عنصر اصلی جامعه است تحت تاثیر بحران اجتماعی، عملکرد و ساختارش متفاوت شده است. حتی زمان صرف وعدههای غذایی و مکالمات اعضای خانواده نیز با یکدیگر متفاوت شده است. بحرانهای اجتماعی همواره تاثیرات شگرفی در ساختار خانواده میگذارند. ما تازه بحران کرونا را پشت سر گذاشته بودیم. هنوز خانوادهها و روابطشان به حالت عادی برنگشته بودند که بحرانی عمیقتر و چالش برانگیزتر بر سرمان آوار شد. بحرانی که نه تنها هیجانات و احساسات منفی بسیاری به تکتک ما تحمیل کرد بلکه مشکلات اقتصادی و اجتماعی که تا امروز تجربه میکردیم را نیز گستردهتر کرده است. ما چارهای نداریم تا رسیدن به هدف جان سالم بهدر بریم و سرسختانه تاب بیاوریم.
تابآوری!! بله تابآوری نیاز امروزه همه ما است.
تابآوری را میتوان به عنوان ظرفیتی برای بازگشت و گذار قویتر و کارآمدتر از سختیها تعریف کرد. تابآوری چیزی بیشتر از گذراندن یا کنار آمدن با یک موقعیت چالشبرانگیز است. تابآوری مستلزم تحول و رشد مثبت است که فرد را قادر میسازد تا به طور موثر با چالشها مقابله کند.
تابآوری در خانواده نیز میتواند به قدرت بازیابی خانوادهها در مواجهه با رویدادهای زندگی یا عوامل استرسزا که باعث اختلال یا تغییر شکل قابل توجهی در سیستم خانواده میشود اشاره داشته باشد.
1. بحران و چالشها را معنا کنید: بحران را به عنوان یک چالش مشترک در نظر بگیرید. روابط در خانوادهها بسیار مهم است و اعضای خانواده با پیوستن به یکدیگر و دیگرانی که برای خانواده مهم هستند؛ میتوانند توانایی خود را برای رویارویی با چالشها تقویت کنند. ناملایمات را قابل مدیریت و معنادار کنید و برای رشد و تغییر در طول چرخه زندگی به یکدیگر کمک کنید.
2. نگاه مثبتتان را حفظ کنید: خانوادههای تابآور نگاه خوشبینانهای به زندگی دارند. با تایید نقاط قوت و پتانسیل موجود در خانواده در بحبوحه بحران، اعضای خود را تشویق میکنند و حس اعتماد به نفس و روحیه توانایی انجام دادن را تقویت میکنند. خانوادههای تابآور " بر هنر ممکن شدن و ممکن بودن " تسلط دارند.
وضعیت بحرانی را ارزیابی کنیدو انرژی خانواده را روی بهترین گزینه موجود متمرکز کنید. همچنین چیزهایی که خارج از کنترل خانواده است را نیز بپذیرید.
3. منعطفتر باشید: میتوانید ساختار خانوادگیتان را برای مطابقت با نیازها و چالشهای خود تغییر دهید و با تغییراتی که ممکن است از طریق بحران یا ناملایمات به وجود آمده سازگار شوید. انعطافپذیری گاهی ممکن است؛ جهش رو به جلو برای کلیت خانواده به ارمغان داشته باشد.
خانوادههای تابآور در مواجهه با چالشها به جای بازگشت به حالت قبل از بحران، دوباره سازماندهی میشوند. در این مسیر وجود رهبری قوی و قابل پیشبینی که بر امنیت و هدایت اعضای آسیبپذیر خانواده تمرکز داشته باشد مهم است.
4. به یکدیگر متصل باشید: خانوادههای تابآور میدانند که در مواقع بحران میتوانند روی یکدیگر حساب کنند و در عین حال تابآوری خانواده زمانی تقویت میشود که اعضا به تفاوتهای فردی، حفظ حریم و مرزهای یکدیگر احترام بگذارند. در این خانوادهها ارتباط و فاصله در میان اعضای خانواده متعادل است و اعضا نسبت به موقعیتهای در حال تغییر درون خانواده حساس و پاسخگو هستند.
5. از منابع اجتماعی و اقتصادی خانواده استفاده کنید: خانوادههای تابآور شبکهای از افراد، دوستان، همسایگان و سازمانهایی دارند که میتوانند در مواقع چالش برانگیز به عنوان راه نجات از آنها کمک بگیرند. این خانوادهها میتوانند تشخیص دهند که چه زمانی به کمک نیاز دارند و از شبکه حمایتی خود برای دریافت کمک مورد نیاز استفاده کنند.
6. پیامهایتان را واضح و ثابت با یکدیگر به اشتراک بگذارید: اعضای خانوادههای تابآور آنچه میگویند را معنا میکنند. ارتباط مستقیم، واضح، مشخص، منسجم و صادقانه به همه اعضای خانواده کمک میکند تا بحرانی را که خانواده با آن مواجه است را درک کنند و آنها را تشویق میکند تا احساسات و نظرات خود را با یکدیگر در میان بگذارند. این نوع ارتباط زمینه را برای یک فرآیند مشترک تصمیمگیری در مورد چگونگی پیشرفت خانواده در مواجهه با بحران فراهم میکند.
7. آزادانه احساسات خود را بیان کنید: اعتماد متقابل داشته باشید و یکدیگر را تشویق کنید و طیف وسیعی از احساساتتان را به اشتراک بگذارید. همدلی را تمرین کنید. فرصتهایی برای لذت بردن از شوخطبعی و تعاملات لذتبخش برنامهریزی کنید. خندیدن با یکدیگر یا لذت بردن از یک فعالیت لذتبخش در کنار هم میتواند خانواده تحت استرس شما را احیا کند.
8. از مهارت حل مسئله مشارکتی استفاده کنید: مشکلات و گزینههای موجود، برای مقابله با آنها را شناسایی کنید و سپس به صورت گروهی تصمیم بگیرید. فرصتهای جدید و متنوع را با ایدههایی که همه اعضا در آن شریک هستند را کشف کنید. اهداف قابل دستیابی و گامهای رسیدن به آن اهداف را مشخص کنید و آنچه را که جوابگوی نیاز فعلی خانواده شما نیست را کنار بگذارید.
بسیار مهم است که در این روزها در کنار یکدیگر قابلیتهای روانشناختی و عملکردی خودمان را بازیابی کنیم تا پس از گذار از این روزگار سخت، خشن و غمانگیز با انرژی و توانمند کشور عزیزمان را احیا کنیم.
ما میتوانیم بین آسیبپذیری این روزهایمان و نقاط قوت یکایکمان تعامل ایجاد کنیم و ایرانی آباد بسازیم.
تیم مرکز مشاوره یاسان همراه شماست. به امید ایرانی آزاد و آباد.
شیوه دریافت وقت مشاوره
لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره 02126722420 یا 02126722417 تماس بگیرید يا از طریق واتساپ به شماره 09120499760 پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتساپ به شماره 09935968010 است.
آزاده جباری روانشناس، زوجدرمانگر و خانواده درمانگر مرکز مشاوره یاسان در یک پادکست به این سوال "این روزها چگونه میتوانیم تابآوری را زیر سایه ساختار خانواده افزایش دهیم؟" پاسخ می دهد.
نظرات کاربران