چرا برخی زوج‌ها هدیه‌دادن را به‌جای حسادت انتخاب می‌کنند؟

 افراد در روابط عاشقانه اغلب از شیوه‌های مختلفی برای متعهد نگه‌داشتن شریک و جلوگیری از خیانت زندگی‌شان استفاده می‌کنند. این روش‌ها که به اسم «رفتارهای حفظ همسر» شناخته می‌شود، از اقدامات مثبت مانند هدیه‌دادن و محبت‌کردن تا رفتارهای منفی مانند سوءاستفاده عاطفی و تهدید متغیر است. فهمیدن اینکه چرا افراد برخی روش‌های حفظ همسر را به روش‌های دیگر ترجیح می‌دهند، موجب درک عمیقی درباره روابط انسانی و نقش گسترده عوامل بیولوژیکی و فرهنگی بر روابط عاطفی می‌شود.

 یکی از راه‌های مطالعه این موضوع، بررسی «نظریه تاریخچه زندگی» است؛ مفهومی از زیست‌شناسی تکاملی که توضیح می‌دهد چگونه موجودات زنده منابعی مانند زمان و انرژی را برای انجام فعالیت‌های روزانه خود مصرف می‌کنند. طبق این نظریه، افراد در طیف گسترده قرار می‌گیرند که یک قطب آن «سریع» و قطب دیگر آن «آهسته» است.

کسانی که روش‌های سریع دارند، به‌سرعت رشد و زود تولیدمثل می‌کنند، فرزندان بیشتری دارند و کمتر روی هر کدام از فرزندان خود سرمایه‌گذاری می‌کنند. این رویکرد اغلب در محیط‌های خشن یا غیرقابل‌پیش‌بینی دیده می‌شود که بقا در آن‌ها سخت است.

 افرادی که روش‌های آهسته دارند، کُندتر رشد و دیرتر تولیدمثل می‌کنند فرزندان کمتری دارند و بیشتر روی رفاه هر کودک سرمایه‌گذاری می‌کنند، این استراتژی نیز معمولاً در محیط‌های با ثبات و امن رایج است.

 این روش‌ها فقط بر رشد فیزیکی و تولیدمثل تأثیر نمی‌گذارد؛ بلکه بر رفتار و روان هم تأثیرگذار است. هرچه افراد در این طیف به قطب سریع نزدیک باشند، بر رضایت فوری تمرکز می‌کنند، ریسک‌های بیشتری می‌پذیرند و دستاوردهای کوتاه‌مدت را در اولویت قرار می‌دهند. برعکس، کسانی که به قطب آهسته متمایل باشند، برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنند، رضایت را به تأخیر می‌اندازند و روی اهداف بلندمدت سرمایه‌گذاری می‌کنند. این تمایلات می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی، از جمله نحوه مدیریت روابط عاشقانه توسط فرد هم تأثیر بگذارد:

•  روش سریع: افراد پاداش‌های فوری را در اولویت قرار می‌دهند، اغلب درگیر روابط کوتاه‌مدت می‌شوند و به دنبال ارضای سریع هستند.

•  روش آهسته: افراد بر روی اهداف بلندمدت تمرکز می‌کنند، لذت‌های فوری را برای منافع آینده به تأخیر می‌اندازند و اغلب روی روابط پایدار سرمایه‌گذاری زیادی می‌کنند.

مطالعه‌ای با این پرسش انجام شد: آیا ارتباطی بین تاریخچه زندگی یک فرد و روشی که او تلاش می‌کند تا شریک عاطفی خود حفظ کنند وجود دارد؟

 به طور خاص، در این مطالعه فرض شد: افرادی که روش‌های آهسته را به کار می‌گیرند، به‌احتمال زیاد از رفتارهای مثبت و سودمند مانند ابرازکردن محبت یا هدیه‌دادن برای حفظ همسرشان استفاده می‌کنند و احتمال کمتری دارد که از رفتارهای منفی و هزینه‌بر مانند تهدیدکردن یا سوءاستفاده عاطفی استفاده کنند.

•  فتارهای سودمند: اقدامات مثبتی مانند هدیه‌دادن، محبت‌کردن و نشان‌دادن تعهد در ملا عام.

• رفتارهای هزینه بر: روش‌های منفی مانند حسادت، غیرت‌ورزی نادرست، سوءاستفاده عاطفی یا تهدید.

 برای بررسی این موضوع، مطالعاتی بر روی افرادی از ایران و بریتانیا انجام شد. انتخاب این دو کشور امکان بررسی تفاوت‌های فرهنگی در رفتارها را فراهم کرد. ایران و بریتانیا هنجارهای اجتماعی، شرایط اقتصادی و انتظارات فرهنگی متفاوتی در زمینه روابط عاطفی دارند که این تفاوت‌ها بر نحوه رفتار افراد در روابط عاشقانه تأثیرگذار است.

مهم‌ترین یافته‌های این مطالعات

 ۱. مردان با استراتژی های کندتر از اقدامات مثبت استفاده می‌کنند: هم در ایران و هم در بریتانیا، مردانی که به روش‌های زندگی آهسته تمایل دارند، به‌احتمال زیاد در رفتارهای تأمین منافع شرکت می‌کنند؛ یعنی آنها از اقدامات مثبت مانند هدیه‌دادن، نشان‌دادن محبت یا ابراز علنی تعهد خود استفاده می‌کنند تا شریک زندگی خود را راضی نگه دارند و روابط خود را تقویت کنند.

 ۲. زنان تفاوت‌های فرهنگی را نشان می‌دهند: هیچ ارتباط روشنی بین روش‌های تاریخچه زندگی و چگونگی حفظ روابط زنان ایرانی وجود نداشت. بااین‌حال، هرگونه رفتارهای حفظ همسر در زنان تحصیل‌کرده ایرانی کمتر مشاهده شد که شاید این به دلیل احساس امنیت یا استقلال بیشتر ناشی از تحصیلات باشد. اما زنان در بریتانیا مانند مردان با روش تاریخچه زندگی کندتر تمایل به استفاده از رفتارهای مثبت و سودمند دارند.

 ۳. مسائل مالی نقش مهمی دارد: افرادی که به مسائل مالی رابطه اهمیت زیادی می‌دادند، از روش‌های خاصی برای حفظ همسر استفاده می‌کردند. در بریتانیا زنانی که اهمیت زیادی به جنبه‌های مالی یک رابطه می‌دهند، از «رفتارهای تحمیل هزینه» مانند خرج‌کردن بیش از حد، خریدن اشیا گران‌قیمت یا اقدامات دیگری که نیاز به هزینه داشته باشد، برای نگهداری از رابطه خود استفاده کنند. درحالی‌که در ایران، به‌عبارت‌دیگر، مردانی که اهمیت زیادی به جنبه‌های مالی یک رابطه می‌دهند، از «رفتارهای فراهم‌کننده مزایا» مانند ارائه حمایت مالی، پرداخت هزینه‌های خانوادگی، فراهم‌کردن امکانات و فرصت‌های اقتصادی برای همسرشان و اقدامات مشابه استفاده کنند.

• طبق این مطالعات، الگویی ثابت مشاهد شد: مردان با روش‌های تاریخچه زندگی آهسته، تمایل دارند از استراتژی‌های حفظ همسر مثبت برای نگهداری شریک زندگی خود استفاده کنند. باوجود تفاوت‌های فرهنگی، این الگو هم در ایران و هم در بریتانیا مشاهده شد که نشان‌دهنده اعتبار این الگو است.

• برای زنان، یافته‌ها کمتر سازگار بود و عوامل فرهنگی نقش مهم‌تری داشت.

• مطالعات نشان می‌دهد افرادی که برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنند و روی اهداف بلندمدت سرمایه‌گذاری می‌کنند (روش‌های تاریخچه زندگی آهسته) احتمالاً از روش‌های مثبت برای حفظ رابطه خود استفاده می‌کنند. این گرایش به‌ویژه در میان مردان ایرانی و بریتانیایی قابل‌توجه است.

• تفاوت‌های مشاهده شده بین زن و مرد و بین فرهنگ‌ها نشان می‌دهد که چگونه عواملی مانند محیط، تحصیلات و شرایط اقتصادی می‌تواند رفتارهای مربوط به نگهداری رابطه را شکل دهد.

 روابط پیچیده و تحت‌تأثیر عوامل بی‌شماری از جمله استعدادهای تکاملی، هنجارهای فرهنگی و تجربیات شخصی ما هستند. برای حفظ شریک عاطفی‌تان چه بخواهید هدیه‌ای مناسب بخرید و چه تمایل به بروز غیرت بی جا داشته باشید، بهتر است به این موضوع فکر کنید که روش‌های تاریخچه زندگی شما چگونه رویکرد شما به عشق و تعهد را شکل می‌دهد؛ چراکه شناخت این الگوها منجر به روابط سالم و رضایت‌بخشی می‌شود که پایه آن درک و احترام متقابل است.

منبع: سایت psychologytoday

شیوه دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره 02126722420 یا 02126722417 تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ به شماره 09120499760 پیام دهید. راحت ترين مسير برای مشاوره ایرانیان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ به شماره 09935968010 است.